Adam denilince kâmil adam kasdolunur. Kâmil adam, Kur'ân-ı Kerîm’de ricâlin karşılığıdır. Kur'ân-ı Kerîm, ricâli şöyle tarif eder:
“(Öyle) ricâl/adamlar (vardır ki) onları ne bir ticaret, ne bir alışveriş Allah’ı zikretmekten, dosdoğru namaz kılmaktan, zekâtı vermekten alıkoymaz. Onlar kalplerin ve gözlerin (dehşetten) döneceği günden korkarlar.” (Nûr sûresi 24/ 37)
Demek ki gerçek adam yani gerçek Müslüman, içi Hak ile dışı halk ile olan adamdır. Dünyası, âhiretine; maddesi, manasına; cismi, ruhuna; halk ile uğraşması, Hak ile uğraşmasına engel olmayan, tercihini doğru yapan adamdır. Emrolunduğu gibi istikameti takip eden; işi, içine engel olmayan, daima kendisinden hayır umulan ve şerrinden emin olunan adamdır.
Böyle adam olmak gerçekten zordur ve kıymetlidir. Bundan daha zor olanı adam kalmaktır. Adam kalmak, hakta sebat etmek, nefse muhalefet etmek, daima iyi amel etmek için birlikte çalışmak, birbirlerini Allah için uyarmak, nasihat etmek, her an ölüm gelebilir diye ölüme hazırlıklı olmakladır. Bütün bunlarda başarılı olabilmek için daima Allah’tan yardım istemek gerekir. Bu konuda Allah (c.c.) ne güzel buyurmuştur:
“Benim (hayırda) başarım ancak Allah’(ın yardımı) iledir. Ben yalnız O’na güvenip dayandım ve yalnız ve daima O’na yönelirim (müracaat ederim).” (Hûd sûresi 11/88)
ADAM OLMADA VE ADAM KALMADA BAŞARI İÇİN:
1. Her şeyi bilerek ve sorarak yapmak, imkân nispetinde takvaya riayet etmek
2. Mümkünse haftada bir, olmazsa ayda bir de olsa bir âlimin sohbetinde bulunmak
3. Âhiret azığı için hedefi ve yolu isabetli, doğru ve faydalı, ruhlarının anlaştığı bir oluşum içinde olmak ve bir görev almak
4. Birbirimizi severek, münakaşayı değil, müzakere ve istişareyi tercih ederek güvenilen, tecrübe edilmiş kimselerle müzakere ve istişarede bulunmak
5. Sorumluluklarımızı tespit ederek birbirimizle nasihatleşmek
6. Her şeyi ihlâsla ve sünnete uyarak yapmak
7. Gündüz kendimizi, denetlendiğimizi bilerek denetlemek; akşam da hesaba çekileceğimizi düşünerek nefsimizi ve neslimizi hesaba çekmek halimizle, iyiliğimizle ve uygun nasihatimizle ...
8. Her hafta bir yanlışımızı terk etmek ve bir güzelliğin elde edilmesine gayret etmek
9. Günlük ibadetlere özen göstermek; belli başlı zikirlere dikkat etmek, duaya ve istiğfara devam etmektir.