15.08.2020, 15:12

Aile'nın Tarihsel Süreci ve Psikoterapi'deki Önemi -1

       İnsanın var olduğu günden bu yana her dönemde en önemli yapı olan ailenin toplum içindeki önemi ve değeri her geçen gün  daha fazla artmaktadır. İçerisinde çok önemli yapılar barındıran her birinin tek tek ele alınıp üzerinde durulması gereken aile “dünyanın mikro kozmozu ve küçük bir evrenidir”(Satir 1988). İnsanlık tarihi boyunca aile yapılanmaları incelendiğinde sosyologlar, büyük oranda premodern çağlardan beri aile biçiminin geniş aile olarak başladığını hatta Engels gibi bazı materyalist düşünürler daha da ileri giderek ilk ilişkilerin herhangi bir düzen ve yapı olmadan tesadüfen, rastgele ilişkiler ile başladığını iddia edegelmişlerdir. Oysa bugünkü araştırmalar hiç şüphesiz gösteriyor ki bilinen en eski dönemlerden bu yana bir anne, baba ve bağımlı çocuklardan oluşan ”çekirdek aile” yapılanması, en “ilkel” dönemlerden beri hep var olmuştur. Bu süre içinde ilişki biçimleri, yaşantısal örüntüler, tanımlamalar çok değişse bile çocukların dünyaya getirilmesi, sosyalleşmeleri, bir ekonomik iş birliği olması, çocuklara eşe ve ebeveynlere roller verilmesi ve böylece bir “yakınlığa” sebep olması gibi işlevleri hep aynı kalmıştır (Strons Devault 1986)

    Aile yaşamı ile ilgili kurallar tarihsel süreç içerisinde özellikle sosyo-ekonomik faktörlerin etkisiyle değişime zorlanmıştır (Cootz 2005) Devrimler, ekonomik buhranlar, doğal afetler, savaşlar gibi pek çok sebep ailedeki kuralların değişimine sebep olmuştur.  İnsanlık tarihindeki en önemli kırılma noktalarına baktığımızda genel olarak avcı toplayıcılıktan tarım toplumuna geçiş, yazının icadı ve bütün zamanlardaki değişimi çok hızlı ve kısa sürede kat eden sanayi devrimi olduğunu görürüz(Giddens). İngiltere de başlayan bu devrim kısa sürede yayılmış, önce Avrupa da  daha sonra ise  neredeyse tüm dünyada ekonomiden, ilişkilere, bireyden aileye tüm sosyal yapıyı  değiştirmiştir. Binlerce yıldan beri süregelen tarıma dayalı geçmiş, endüstriyel işçilik ile birlikte zaman algısını, özgürlük bağımsızlık, kendi kendine yetme, toplumsal yapılaşma ki bunun en önemli bileşeni olan aile ve aileyi oluşturan dinamikleri tamamen değiştirmiştir. Geleneksel dönemdeki çekirdek aile yapısı ile “ modern” dönemdeki aile yapılanması özellikle mülkiyet hakkının oluşması ile çok farklılaşmıştır. Genel bir ifade ile 18. Yüzyıl öncesine kadar evlilikler, şartları gereği daha çok, mülkü elde etmek, çiftliklerde, tarımda çeşitli işlerde çalıştırılmak için çocuk yetiştirmek için yapılan bir eylemdi. Bugün bizim düşündüğümüz manadaki evlilik anlayışından çok uzaktı, özellikle orta çağ Avrupa’sında 18. Yüzyıla kadar şu an bizim aşk, aile, sevgi, karşılıklı bağ gibi kalıplar ile ilgili fikirlerimiz son derece olağandışı sayılırdı (John Boswell).Evliliklerin temelinde bugün bizim anladığımız gibi mahrem bir ilişki yoktu. Hiç kuşkusuz iyi bir evlilik için bu her zaman çok önemliydi fakat evliliğin temeli değildi. Hatta Avrupa’da aşk, en iyi tabir ile bir zayıflık hatta hastalık olarak görünürdü. Orta çağ Avrupa’sında asketik bakış o kadar ileri gitti ki “kişinin karısını duyguları ile sevmesi zinadır” deyimi söylendi(Boswell). Asketik bakış açısı bazı kesimlerde o kadar uç bir hal aldı ki günümüzde evliliğin en temel dinamiği olarak gördüğümüz cinsellik, çocuk yapmak için mecbur olunan, başka bir şekilde düşünülmesi, cinsel bir haz alınması haram olan bir eylem olarak görüldü(The protestan ethic and the esprit of capitalizm. Max Weber 1920). Endüstri devrimi ile birlikte bugün anladığımız manada romantik aşk kavramı varlığını hissettirmeye başladı. Romantik aşk toplumsal ve tarihsel etkiler ile şekillenen bir yapıdır. Ekonomik yapıdaki büyüme, hayatın hemen her alanındaki olağan üstü değişim, buhar enerjisi ile başlayan büyük dönüşüm, çok daha hızlı iletişim ve etkileşimi beraberinde getirdi. Ekonomik hayatın tamamen değişimi ve iletişimin binlerce yıllık geçmişe oranla - ki insanlık, sanayi devrimine kadar neredeyse saatte ortalama 20 km hızla hareket edebildi- çok hızlı ilerleyen iletişim, toplumdaki her yapıyı bir daha geri dönmeyecek şekilde değiştirdiği gibi aileyi, aileye bakışı, aile içindeki örüntüleri çok farklı kalıplar içerisine aldı. Bugün bizim anladığımız manadaki çekirdek aile yapısı özellikle son yüz elli yıllık bir tarihte şekillenmeye başladı.                        

Yorumlar (1)
Esila Korkmaz 4 yıl önce
Bu makaleleriniz için çok teşekkür ederim. Çok faydalı buldum. Yazılarınızın devamını bekliyoruz hocam.
15
açık
Namaz Vakti 22 Kasım 2024
İmsak 06:23
Güneş 07:53
Öğle 12:55
İkindi 15:25
Akşam 17:48
Yatsı 19:12
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 11 31
2. Fenerbahçe 11 26
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 12 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 12 17
8. Başakşehir 11 16
9. Kasımpasa 12 14
10. Konyaspor 12 14
11. Antalyaspor 12 14
12. Rizespor 11 13
13. Trabzonspor 11 12
14. Gaziantep FK 11 12
15. Kayserispor 11 12
16. Bodrumspor 12 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Bandırmaspor 12 24
3. Erzurumspor 12 22
4. Karagümrük 12 21
5. Igdir FK 12 21
6. Ankaragücü 12 19
7. Ahlatçı Çorum FK 12 19
8. Boluspor 12 18
9. Şanlıurfaspor 12 18
10. Manisa FK 12 17
11. Esenler Erokspor 12 17
12. Ümraniye 12 17
13. Pendikspor 12 17
14. Keçiörengücü 12 15
15. Gençlerbirliği 12 15
16. İstanbulspor 12 14
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 12 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 11 23
3. Chelsea 11 19
4. Arsenal 11 19
5. Nottingham Forest 11 19
6. Brighton 11 19
7. Fulham 11 18
8. Newcastle 11 18
9. Aston Villa 11 18
10. Tottenham 11 16
11. Brentford 11 16
12. Bournemouth 11 15
13. M. United 11 15
14. West Ham United 11 12
15. Leicester City 11 10
16. Everton 11 10
17. Ipswich Town 11 8
18. Crystal Palace 11 7
19. Wolves 11 6
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 13 33
2. Real Madrid 12 27
3. Atletico Madrid 13 26
4. Villarreal 12 24
5. Osasuna 13 21
6. Athletic Bilbao 13 20
7. Real Betis 13 20
8. Real Sociedad 13 18
9. Mallorca 13 18
10. Girona 13 18
11. Celta Vigo 13 17
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Deportivo Alaves 13 13
16. Las Palmas 13 12
17. Getafe 13 10
18. Espanyol 12 10
19. Real Valladolid 13 9
20. Valencia 11 7
Günün Karikatürü Tümü