Alanında yazılan ilk akademik çalışma: POSTMODERN MEDYA

Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Süleyman DOĞAN’ın editörlüğünde Kitapyurdu Doğurdan Yayıncılık (KDY) tarafından neşredilen “Postmodern Medya” akademik olarak alanda yazılmış ilk ve tek kitap olma özelliği taşıyor.

MAHMUT YÜKSEL

Kitap hakkında bilgi veren Doç. Dr. Süleyman Doğan, Postmodernizmin’in kelime kökenine bakıldığında basit tanımlamasıyla modernizm sonrası anlamına geldiğine dikkat çeken şu önemli noktaların altını çiziyor: “Modernizm olgusu Avrupa’da 17. Yüzyılda pozitivizmle beraber akılcılığı ön plana alan bir kavramlar silsilesi olarak tarihsel süreçte kendinden sonraki süreçleri ve Batı dışı tüm toplumları etkisi altına alan bir kavramdır. Modernleşme ise Batı’nın pozitivizmle beraber öncelikle bilimsel alanda oluşturduğu kültün diğer toplumlarca iktibas yoluyla kendi içleminde uygulamaya çalışmalarıdır. Bu nedenle bilimsel alanda kullanılan kavramsal tanımlamada Türk Modernitesi/Modernizmi değil bir Türk Modernleşmesi söz konusudur.”

Postmodern…

Postmodernizmle ilgili bilgi veren Doç. Dr. Doğan, “Postmodern medya 19. yüzyılın sonlarında meydana gelen geleneksel modernizm hareketini reddeder; temel olarak insan hayatının ütopik ideal vizyonları tarafından yönlendirilir. Postmodern medya, farklı bir tür karışımı oluşturmak için diğer medyadan çeşitli 'enkazları' benimser, tamamen yeni bir metin oluşturmak için alternatifler sunar. Postmodern medya, genellikle doğayı ve gerçekliği kopyalayan geleneksel sanat fikirlerini reddeder ve buna meydan okuyarak yeni alternatifler sunar. Bu nedenle, tamamen yeni bir gerçeklik simülasyonu olarak tanımlanabilir.

Postmodernizmin tam olarak ne olup olmadığını anlamak ve özellikle de sosyolojide yapmak istediği değişikliği görmek için genelde bilgi, özelde ise bilimsel bilgi anlayışından başlamak yerinde olacaktır. Postmodenistler, sosyal bilimlere yönelik, sosyolojik anlamda bir analizi, onları eleştiri konusu yapmanın bir aracına da dönüştürmüşlerdir. Postmodernizm düşüncesi, uzun bir süredir pek çok kültür eleştirmeni, sosyolog, edebiyat teorisyeni ve felsefecinin gündeminde birinci sırayı almakta ve tartışılmaktadır. Postmodernizm ve onun ekseninde yapılan tartışmaların beşerî ve sosyal bilimlere önemli katkılarda bulunabileceği bir gerçektir.”

Modernizm

Postmodernizm, bir modernizm eleştirisi olduğunu; hatta bütün modernizm eleştirileri için kullanılan ortak bir isim olduğunun altını çizen Doç. Dr. Süleyman Doğan, “Eleştirel bir yapıya sahip olmasının yanında postmodernizm, özellikle son elli yıldır sanatta, resimde, mimaride, felsefe ve sosyolojide meydana gelen değişimleri anlama çabasının bir sonucudur. Bugün, postmodern toplumun bunalım ve buhranlarını sosyal bilim mantığı olmaksızın teşhis ve tespit etmek güçtür. İnsanı bağlamlarından ayrı olarak anlamak mümkün olmadığı gibi toplumu, insanlar ve toplumlararası ilişkileri bağlamlarından ayrı olarak anlamak ve açıklamak da mümkün değildir. Sosyal bilimlerin bütünselliğini ve çatısı altında bilimlerin etkileşimini zorunlu kılan da bu gerçeklerdir.”

2020-2021 akademik yılı güz döneminde, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi, İnsan ve Toplum Bilimleri bölümü Sosyoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Öğrencileri, Postmodern Medya isimli derste bu alanla ilgili nitelikli bir kitabın olmadığından şekva ettiklerini belirten Doç. Dr. Süleyman Doğan, “Bendeniz de dersin hocası olarak dönem başlamadan önce yaptığım araştırmalarımda “Postmodern Medya” isminde bir kitabın olmadığını, öğrenciler için bir ihtiyaçtan dolayı böyle bir kitap ortaya çıktı.”

10 Bölümden oluşuyor!

Kitap hakkında bilgi veren Doç. Dr. Süleyman Doğan, “Kitap on bölümden oluşmaktadır. Her bölümde postmodern medya ile ilgili bir konu bağımsız olarak ele alınmıştır. Makaleler akademik bir titizlikle hazırlanmıştır; kaynakça her bölümün sonunda yer almaktadır. Kitap projesi profesyonellik içinde amatör bir ruhla yazılmıştır. Ancak alanında yazılmış ilk denemelerden biri olduğu için elbette birtakım eksik ve kusurları olabilir. Bu makaleler bendenizin editörlüğünde kitaba dönüştürülmüş ve siz aziz okuyucuya sunulmuştur. Kitabın başta akademik alan olmak üzere konuyla ilgilenen herkese katkı sağlamasını temenni ediyorum. Postmodern medya alanında kaleme alınan bu kitapla yükseköğretime faydalı olabilirsek kendimizi bahtiyar addedeceğiz” diyor.

Yıldız Teknik Üniversitesi Öğrencilerinden Ayşenur Kurtuluş’un Postmodern Medya hakkında çok önemli değrlendirmelerde bulunuyor: “Postmodern Medya” kitabı birçok farkındalığa ulaşmamda bana ışık oldu. Tüketim alışkanlıklarının sosyal medya ile yönetildiği bu dönemde 20 yaşında bir genç olmanın beni sorgulamaya ittiği her konuda çeşitli cevaplara ulaştığım bu kitap tepkili olduğum birçok konuya da parmak basıyor. İlk olarak insanların satın alma alışkanlıklarının kendilerini kıyaslama hissiyle alevlendirilmesi, insanların bir şeyler kaçırıyor gibi hissedip sadece toplum tarafından kabul edilmek, sevilmek için bir şeyler satın alması, belli bir algıya göre giyinmesi, konuşması veya belki de kontrol edemeyeceği fiziksel özelliklerini bile toplumun sosyal medyada kabul gören algıya uygun olmadığı için kendini kötü hissederek değiştirme yönelimi hakkında uzun saatler düşünmüşlüğüm varken bu kitapta tüm bu konulara değinilmesi çok ilgimi çekti,

Medya ve Moda

Postmodern Medya’nın modaya etkisini değerlendiren Ayşenur Kurtuluş, “Postmodern Medya’nın moda üzerine etkisi de bu şekilde bir algı yaratıyor ve insanlar kendi beğendikleri değil, sosyal medyada sevilen ve kabul görmüş şeyleri alma eğiliminde oluyorlar. Aynı zamanda postmodern medyayla moda endütrisi oldukça “hızlı moda” başlığı altında toplanmış durumda. Hızlı moda çevre kirliliğine olumsuz anlamda büyük katkıda bulunurken, aynı zamanda Hindistan, Bangladeş gibi ülkelerde hızlı moda endüstrisi; düşük ücretlerle yaşam masraflarına yetmeyecek şekilde bir ücretle, insancıl olmayan şartlarda çalışmak anlamına geliyor. Postmodern medya insanları FOMO (Fear Of Missing Out) yani bir şeyleri kaçırmaktan korkma ruh haline sürüklüyor. Değerli olabilmek, var olabilmek için sanki sosyal medyada, televizyonda ve benzeri medya araçlarında varlıklarını sürdürmeleri, oralardaki akımları yakından takip etmeleri gerektiğini düşündürüyor. Ben bu kitabı okurken algıda seçicilik olsa gerek takip ettiğim bir Influencer’ın ‘’Eğer spor yaptığınızın fotoğrafını paylaşmıyorsanız gerçekten spor yapmış mısınızdır?’’ şeklinde bu sosyal medyada var olma, yaptığımız şeyleri kanıtlama isteğini eleştirmiş.”

Ayşenur Kurtuluş sonuç olarak Postmodern Medya kitabını şu cümlelerle değerlendirmeyi tamamlıyor: “Hayattaki doyuma, sosyal medyada varolmak, başka insanların beğenileri ve yorumları ile değil kendi estetik algımıza uyan şeyleri yaparak, kendimiz olarak ulaşabiliriz. Kendi beğenilerimize dikkat etmeden yaşamak tahmin edilebileceği üzere bizi tatmin etmez o yüzden satın alma alışkanlıklarımızı, beden algımızı, edebiyatı, dini, sinemayı etkileyen postmodern dönem medyası bizim için kaçınılmaz bir etki de olsa hayatımızı onun etrafında döndürmek yerine bakabileceğimiz her açıdan bakarak bizlere faydalı açıyı yakaladığımızda ona tutunmalıyız.”