“Şu dört şey devam ettiği müddetçe din ve dünya dimdik ayakta durur:
1. Zenginler cimrilik etmedikleri müddetçe
2. Âlimler bildikleri ile amel ettikleri müddetçe
3. Cahiller bilmedikleri konularda kibirlenmedikleri müddetçe
4. Fakirler âhiretlerini dünyaları karşılığında satmadıkları müddetçe”
Hz. Ali (r.a.)
Dinin ve dünyanın ayakta durmasında herkese görev düşmekte:
Zenginler, imkânlarını huzurun sağlanmasına sarf edecekler;
Âlimler ilmin gereği sâlih amel şeklinde toplumda görülecek, ilmi başkalarına öğretecekler;
Cahiller cehaletten kurtulmak için âlimlere talebe olacaklar;
Fakirler dünyayı verip âhireti alacaklardır.
Dinin uygulanması dünyalık ile, dünya ve âhiretin huzuru dinin uygulanması iledir. Çünkü mananın hayatiyeti madde ile ortaya çıkmakta, maddenin hayatı da mana iledir.
Maddesiz mana olmaz, manasız madde ise hiç olmaz. Ruhun, vücutla varlık âleminde boy gösterebildiği, vücudun da ancak ruh ile hayatta kalabildiği gibi.
Ancak din ve dünyanın hayatiyeti, zenginlerin cömertliği, âlimlerin eserleri, başarıları, ahlâkları ve iyilikleriyle izlenmeleri ve örnek alınmaları, cahillerin cahilliklerini bilip âlimlere talebe olmaları, fakirlerin de ilim ve iman zengini olmaları iledir.
1. Zenginler cimrilik etmedikleri müddetçe
Zenginler, cimrilik edip zekâtı vermezlerse, orta direk yok olur, toplumla alaka kesilmiş, fakir-zengin arası köprü yıkılmış olur. Zamanla fakirin zengine düşmanlığını doğurabilir.
Zenginler, zekâtı vermekle orta direk hâsıl olur, zenginin fakirle arası uçurum ortadan kalkar.
Zengin zekâtı vermekle cömertlik yapmış olmaz, belki cimrilikten kurtulmuş olur. Cömertlik olunca, maddî imkânlarla yapılan camiler boy gösterir, ilmî hizmetler yapılır, âlim yetiştiren kurumlar topluma yön veren ilim adamları yetişir, davet ve tebliğ çalışmaları ile İslam geniş topluluklara ulaşır.
Zengin, cimrilikten korunursa bu hayırlar yapılır hem toplum hem kendisi kurtulmuş olur.
İşte âyet-i kerîme:
“Nefsinin cimriliğinden korunanlar kurtulanlardır.”
(Teğâbün sûresi 64/16)
Cimrilik, şeytana aldanmak; cömertlik, Allah’a güvenmektir:
“Şeytan, fakirlik ( ihtimali) ile gözünüzü korkutur ve size cimriliği emreder (telkin eder). Allah ise size katından bir mağfiret/ bağışlanma ve büyük bir lütuf va’detmektedir. Allah her şeyi ihata eden ve her şeyi bilendir.”
( Bakara sûresi 2/268)