(Ey Muhammed!) onlara de ki: "Ben size sadece tek bir şey tavsiye ediyorum: Allah için ikişer ikişer ya da teker teker kalkın ve sonra düşünün. (göreceksiniz ki) Arkadaşınızda (Muhammed'de) cinnetten eser yoktur. O şiddetli bir azaptan önce sizin için bir uyarıcıdır."
Sebe Sûresi 46
1- Ne çok şeyi üzerinde hiç düşünmediğimiz için inkâr ettik değil mi? Günlük hayatta üzerine belki birazcık düşünsek evet veya hayır diyeceğimiz nice meseleler var ki, toptancı bir yaklaşımla ya da önyargılar nedeniyle hemen kabul etmemişiz. Halbuki üzerine düşünsek böyle yapmazdık.
2- Fakat ön kabullerimiz, örf ve içinde bulunduğumuz ortam bizi, üzerinde hiç düşünmeden karar vermeye zorladı. Evet, diyoruz. Ama niye evet dediğimizi bilmeden. Sadece ön kabullerimize uygun olduğu için evet demişiz. Ya da hayır, diyoruz. Ama hayır dememizin de makul bir gerekçesi yok. Sadece ön kabullerimize uymadığı için hayır demişiz.
3- Düşünmek, tefekkür etmek ve bunun sonucunda bir karara varmak gerekiyor. Hakkı bulmak isteyen kişi, doğruyu bulmak isteyen kişi, gerçekle yüzleşmek isteyen kişi düşünmeli, tefekkür etmeli ve buna göre karar vermelidir. Hiçbir alt yapısı olmayan ve hiçbir gerekçesi olmayan kararlar almak doğru değildir.
4- Doğruyu bulmak için kimi zaman taklidi bırakmak gerekir, kimi zaman inadı bırakmak gerekir, kimi zaman kibri bırakmak gerekir, kimi zaman ön yargıları ve kabulleri bir kenara bırakmak gerekir. Hakikate varmak istiyorsan, hakikatin önünü kapatan şeyleri kaldır. Sonra ister kabul et ister etme. Önemli olan şu ki, hakikati bilip bilmeden inkâr etmenin yanlış olduğudur.
5- Bir şey hakkında alelacele karar verme! Önce düşün, önce tart, önce değerlendir, meselenin doğru yanlış gördüğün yerleri üzerine kafa yor. Sonra da kararını ver. Böyle yaparsan, doğruyu niçin kabul ettiğini bilirsin. Ya da hakikati neden inkâr ettiğini bilirsin.
6- Hayatın her alanıyla ilgili bir prensibin bu olmalıdır. Üzerine düşünmeden hiçbir şey hakkında karar verme. Duygularını, nefsinin arzularını, mahalle baskısını, toplum baskısını, ön kabulleri, ön yargıları, inat ve kibri bir kenara at ve sonra sağlıklı bir şekilde düşün!
7- Eğer hakikati bulursan bir daha onu bırakmazsın. Ona sıkıca sarılırsın. Dışlansan da sarılır, ötekileştirilsen de sarılırsın! Acaba gerçekten üzerinde hiç düşünmeden karar verdiğimiz çok şey var mı?
Rabbim bizlere düşünmeyi, doğru düşünmeyi ve doğru karar almayı nasip etsin!
Murat Padak