Yenilikçi Düşünce EÖE’ de sekiz yol önerilmiştir.
Dikkatin kolay yoğunlaştırılabileceği ve dış etkenden olabildiğince az etkili bir yer seçilmeli.
Özel sorunun ne olduğuna karar verilmeli.
Düşünce seli için zaman sınırlaması koyulmalı.
Ürettiğiniz tüm düşünceleri yazmalısınız.
Nitelik değil nicelik arandığından, oldukça çok düşünce üretilsin.
Üretilen düşüncelere sınır koymamalısınız.
Hiç bir değerlendirmeye izin vermemelisiniz.
Bakış açınızı zaman zaman değiştirmelisiniz.
SINIF ORTAMINI DEĞIŞTIRMEK BUNUN DA 8 YOLU VARDIR
Ortamı zenginleştirme. 5. Ortamı yeniden düzenlemek.
Ortamı fakirleştirme. 6. Ortamı yalınlaştırmak.
Ortamı kısıtlamak. 7. Ortamı sistemleştirmek.
Ortamı genişletmek. 8. Ortam için önceden plan yapmak
SINIFTA ZAMANI VERIMLI KULLANMA
Sorunsuz ortamlarda üç tür işe yarar ve kullanılabilir zaman vardır:
Sayısız uyaranla baş edilebilme zamanı (rahatsız edicilerin kaldırılmaları)
Bireysel zaman (sessizlik köşeleri, bireysel çalışma köşeleri, ses geçirmeyen kulaklıklar)
En uygun zaman (öğrencinin sorunsuz ilgi beklediği zaman9 Öğretmenlerin öğretebildiği öğrencilerin öğrenebildiği, her birinin “insan” olabildiği zamanlardır, dersler her iki taraf için daha zevkli olacaktır.
7- SINIFTA TARTIŞMA
Ben-iletilerinin etkisiz olduğu, sınıf ortamını değiştirmenin işe yaramadığı durumlar iki nedene bağlanabilir: Ya çocuğu kabul edilemez davranışa yönelten dürtü çok güçlüdür ya da öğretmeni ile iyi ilişkiler içinde olmadığı için onun ihtiyaçlarını umursamaz sonuç olarak, pek çok sınıfta öğretmen ve öğrenciler zaman zaman ihtiyaç çatışması yaşayabilirler.
Çatışmaların sıklığı o ilişkinin doyurucu olmadığı ve sağlıksız olduğu anlamına gelmez önemli olan çözümlenmemiş çatışmanın sayısı ve çatışmaların çözümünde kullanılan yöntemlerdir.
ÇATIŞMAYI ORTAYA ÇIKARAN NEDİR?
Bir çatışmanın varlığı için iki taraf gerektiğinden, çatışma tek olarak ne öğretmene nede öğrenciye aittir. Dolayısıyla her iki tarafında sorunu vardır.eğer bir taradın gereksinimi çok güçlü ise, öbür tarafın ben iletisin etkisi çok az olur.
ÖĞRETMENLER ÇATIŞMALARI NASIL ÇÖZERLER?
Öğretmenler çatışmaların çözümüne genellikle kazanmak kaybetmek olarak bakarlar. Öğrencileri doğal düşmanları olarak görürler. Önemli olan hoşgörü ve dostlukla yaklaşmak ve iletişimdir. Ayrıca davranış değişikliğinin bir anda olmasını beklemekte hatadır.
İKİ KAZAN KAYBET YAKLAŞIM
YÖNTEM 1 VE YÖNTEM 2
Yöntem 1’de her zaman öğretmen kazanır. Yöntem 2’de ise öğrenciler kazanır öğretmen kaybeder. Her iki yönteminde birbirlerine göre oldukça fazla avantaj ve dezavantajları vardır. Ayrıca birçok öğretmenin bir kez yöntem 1’i bir başka kez de yöntem 2’yi kullanmaları öğrencilerin kafalarını karıştırır. öğrenciler böyle bir ortamda kendilerini sınırlı belirsiz bir dünyada zannederler.
SINIFTA OTORİTE
Birinci tür otorite uzmanlığa deneyime dayanır. Bu tür öğretmenler bunu öğretmenliklerinin ayrılmaz bir parçası olarak görür. Bu otorite sınıfta hiç sorun oluşturmaz. İkinci tür otorite ise öğretmenin öğrenciyi ödüllendirme ve cezalandırma gücünden doğar. Bu güç öğrencilerin bağımlılığından gelir. Ayrıca şu bir gerçektir ki öğrenciler büyüyüp geliştiklerinde ve öğretmenlerine bağımlılıkları azaldıkça öğretmenlerin onlar üzerindeki ödül ve ceza güçleri de azalır. Öğretmen güç gösterdikçe isyanda artacaktır. İkinci otorite çoğunlukla öğrenciyi ezer, benlik imajını zedeler, kendine olan güvenini azaltır. Bu durumlarda isyan etme, meydan okuma, karşı koyma, yalan söyleme, duyguları saklama, sinsice davranma, başkalarını suçlama, dedikodu yapma, hile yapma, patronluk taslama, yenilgiden nefret etme, işbirliği yapma, boyun eğme, rol yapma, yağcılık yapma, hayal kurma, geri çekilme ve yeni şeyler denemekten kaçma gibi davranışlar gözlenir.
“Öğretmenin gücü, kurbanlarına güç verir. Kendi karşıtlarını çoğaltır, kendi yok oluşunu hızlandırır.”
SINIF İÇİ ÇATIŞMALAR İÇİN ÇÖZÜM ÖNERİSİ
KAYBEDEN - YOK YÖNTEMİ
Daha önce anlattığımız yöntem 1 ve yöntem 2’ye alternatif olarak daha doğru, daha mantıklı ve daha etkili bir yöntemdir. Bu yöntemi biz yöntem 3 olarak ele alacağız. Yöntem 3 , çıkarlar çatıştığında, her iki taraf için kabul edilebilecek ve hiçbirinin kaybetmeden kazanacağı bir çözüm üretme yöntemidir. Burada en önemli soru, eni yi çözümü kimin getireceği değil, her iki tarafında kabul edebileceği bir çözümün nasıl bulunabileceğidir. Yöntem 3 yarışmayı değil işbirliğini ve sorunların en iyi nasıl çözülebileceğini öğretir. Başka bir üstünlüğü ise çözümlerin tarafların dışında hiç kimse tarafından kabul edilmek zorunda olmamasıdır. Ayrıca bireylerin yaratıcılığını ortaya çıkarır, kendilerine özgü sorunlarına yine kendilerine özgü yapıcı çözümler bulmada onları özgür kılar. Temelde bir sorun çözme yöntemidir.
YÖNTEM 3 İÇİN ÖN KOŞULLAR
Öğretmenlerin yöntem 3’ü kullanmaya başlamadan önce etkin dinleme konusunda yetkinleşmeleri gerekir. Aksi takdirde verim alınamaz.
Öğrencilere suçlayıcı utandırıcı ve aşağılayıcı sen iletileri yerine öğretmen kendi gereksinimlerini açıkça, dostça ve dürüstçe ifade eden ben iletilerini göndermelidir. Aksi takdirde öğretmene olan güven en baştan yıkılmış olur.
Öğretmenlerin öğrencilerin tümü ile yepyeni bir çatışma çözme yöntemi deneyeceklerine inanmaları gerekir.
YÖNTEM 3 ALTI AŞAMADA SORUN ÇÖZME
Sorunu tanımlama
Olası çözümler üretme
Çözümleri değerlendirme
En iyi çözümün hangisi olduğuna karar verme
Bu kararın nasıl uygulanacağını belirleme
Çözümün başarısını değerlendirme
Yöntem 3 sorunu arttırmadan, çatışmayı had safhaya çıkarmadan yapılır. Örneğin “peki........ sorunumuz var sizce çözüm ne olmalı.” Gibi bir ileti yöntem 3 için en uygun olanıdır.
YÖNTEM 3’ÜN OKULDAKİ YARARLARI
Küskünlük ve kızgınlık oluşturmaz
Kimseyi yargılamadan direk çözüm önerisinin ne olacağını düşünmeye başlamak ve beraberinde güdüleme ile çözümün uygulanmasını sağlar.
Birlik ve beraberliği, kolektifliği arttırır.
Bir diğerine düşünceyi kabul ettirme (satış) ortadan kalkar.
Güç yada otorite gerektirmez.
Öğrenci öğretmeni, öğretmende öğrenciyi sever.
Gerçek sorunun bulunmasında yardım eder.
Öğrencileri daha sorumlu ve dolgun yapar.
YÖNTEM III’ÜN OKULLARDA BAŞKA KULLANIM ALANI VAR MI?
Yöntem üç ün uygulama alanı sınırsızdır. Çatışmalar her tür okulda her sınıfta ve her tür konu üzerinde ortaya çıkabilir. Dolayısıyla yöntem üç’ü öğretme-öğrenme çatışmalarında, öğrenciler arasındaki çatışmalarda, sınıf kurallarını koymada öğrencilerin olumsuz ve saygısız her türlü davranışında ve aile içi iletişimde kullanılabilir.
Yöntem üçün en etkili olduğu zaman,etkileme girişimi olarak gönderdiğimiz ben iletisinin ardından öğrencini direnmesi halinde devreye sokulduğu zamandır. Eğer “Sırayı bozma” dediğinizde öğrenci sıraya girmez ise çatışma vardır ve derhal çözüm önerileri ortaya konmalıdır.