Sigara ve sigara dumanı çok miktarda ve değişik özellikte zararlı maddeler içermektedir. Yapılan araştırmalar sigara dumanında 4.000’den fazla zararlı madde bulunduğunu ortaya çıkarmıştır.[1] Bu zehirli maddeler, tek bir sigara mevcut olan miktarı bir defa insan vücuduna doğrudan zerk edildiğinde ölüme neden olacak güçtedir.[2]
Sigara dumanında bulunan zararlı maddeler ve etkileri tabloda verilmiştir. [3]
Sigara Dumanında Bulunan Zararlı Maddeler
MADDE |
ETKİSİ |
TANECİK HALİNDE BULUNANLAR |
|
Aromatik Hidrokarbonlar |
Kanser Yapıcı |
Nikotin |
Sinir Sistemi |
Fenol |
Kanser Yapıcı |
Krezol |
Kanser Yapıcı |
Beta – Naftilamin |
Kanser Yapıcı |
N – Nitrozonornikotin |
Kanser Yapıcı |
Benzopiren |
Kanser Yapıcı |
Metaller (Nikel, Arsenik, Polonium 201) |
Kanser Yapıcı |
İndol |
Kanser Yapıcı |
Karbazol |
Kanser Yapıcı |
Katesol |
Kanser Yapıcı |
GAZ HALİNDE BULUNANLAR |
|
Karbonmonoksit |
Oksijen kullanımı |
Hidrosiyanik Asit |
Silia Hareketlerini Bozar |
Asetaldehit |
Silia Hareketlerini Bozar |
Akrolein |
Silia Hareketlerini Bozar |
Amonyak |
Silia Hareketlerini Bozar |
Formaldehit |
Silia Hareketlerini Bozar |
Nitrojenoksitler |
Silia Hareketlerini Bozar |
Nitrozaminler |
Kanser Yapıcı |
Hidrazin |
Kanser Yapıcı |
Vinil klorür |
Kanser Yapıcı |
Sigara ile akciğer kanseri ile arasındaki ilişki bir çok kilinik deneyler sonucu kesinlik kazanmıştır.[4] Akciğer kanserinden olan ölümlerin %80’i sigaradan oluşmaktadır.[5] Akciğer kanseri %75.9 oranında erkeklerde ve %75 oranında da 50-60 yaşları arasında görülmektedir.[6] Sigara içenlerde ağız içi kanserleri 3-30 kat, diş eti kanserleri 5-14 kat, dil kanserleri 4-33 kat, bademcik kanserleri 7-11 kat, gırtlak kanserleri ise 16 kat daha fazla görülmektedir. Gırtlak kanserlerinin %84’ü sigara içimiyle ilişkilidir. Sigara içenlerde iki misli daha fazla ölümcül prostat kanseri görülmektedir. Sigara içenlerde lösemiler 1.5 kat daha fazladır. Yemek borusu kanserlerinde esas neden sigara içimidir. Mesane kanserine yakalanma riski sigara içmeyenlere oranla 2-3 misli daha fazladır. Yine pankreas kanserleri de sigara içenlerde 2 misli daha fazla görülmektedir. Böbrek kanserleri ise değişik çalışmalar ile 5 misline varan oranlarda daha sıktır. Genç kadınlarda rahim ağzı kanserlerinin görülme sıklığı sigara içimiyle yakın ilişkili olup 17 kat daha fazladır. Kronik akciğer hastalıklarının yine %80-90’ı sigaradan oluşmaktadır. Kronik bronşit amfizem gibi hastalıklardan olan ölümler sigara içmeyenlere göre 2.2-24 kat daha fazladır.[7] Kronik bronşit, amfizem 40-59 yaşları arasındaki erkeklerde %17-71 olarak bulunmuştur. Bunların çoğu sigara içen, ekonomik düzeyi düşük olan bireylerdir.[8] Sigara içiminin damar hastalıkları ve beyinde felçlere neden olacak kanama ve damarlarda pıhtı gelişimine de yol açtığı çok iyi bilinmektedir.[9]
Sigara ve ülser arasındaki ilişki 50 yılı aşkın bilinmektedir. Sigara içenlerde, içmeyenlere göre yaklaşık 2 misli fazla oranda mide ve 12 parmak bağırsağı ülseri görülebilmektedir. Kalp-damar hastalıklarının da en önemli ve korunabilir olan risk faktörü sigaradır.
Sigaranın tek başına kalp hastalıklarının %30’undan, kalp hastalıklarına bağlı ölümlerin %33’ünden, bütün damar sertliği hastalıklarının %33’ünden sorumlu olduğu düşünülmektedir. Sigara içenlerde ani ölüm riskinin ortalama 5-6 kat arttığı saptanmıştır. Sigara içiminin anne ve bebekteki zararlı etkilerinin yanı sıra kısırlığa ve erken menapoza (adetten kesilme) yol açtığı görülmüştür.
Sigara içen hamile kadınlarda içmeyenlere göre düşük (abortus) sıklığının iki kat arttığı bildirilmiştir. Prematür (erken doğum) sıklığında artma ve sigara içen annelerin, içmeyenlere göre ortalama 200 gr. daha düşük doğum ağırlığı olduğu görülmüştür. Sigara içen annenin çocuklarında zeka düzeylerinde (IQ skoru) azalma ve okuma güçlüğü görülmesinde artma, minimal beyin disfonksiyonu görülmüştür.[10]
Sigaranın sebep olduğu hastalıkları şu şekilde sıralayabiliriz.[11]
I. Kanser :
- Akciğer Kanserleri :
- Ağız ve Larenx (gırtlak) Kanserleri
- Pankreas, Böbrek, İdrar Yolları Kanserleri sigara içmeyenlere göre içenlerde daha fazladır.
II. Kalp ve damar hastalıkları
- Kroner Hastalığı
- Hareketle Göğse Ağrılar Girer
- Bacak Arterleri Hastalığı
%95 sigara içenlerde görülür.
III. Bronşit ve amfizem
IV. Mide ve duedeneum ülseri
V . Enfeksiyona yakalanma sigara içenlerde çok olur
VI. Akciğer tüberkülozunu alevlendirir.
VII. Cilt üzerinde fena tesir yaparak cildin vaktinden evvel buruşukluğuna yol açar.
VIII. Hamile kadınların, düşük yaptığı, doğuracağı çocuğun beslenemeyip zayıf olduğu, anormallikler tespit edilmiştir.
Sigaranın fizyolojik ve psikolojik etkileri olduğu gibi ekonomik etkileri de olmaktadır. Sigara içen bir kişi aylık ve yıllık olarak ne kadar mali külfete girdiğini birlikte görelim. 25 paket sigaranın ortalama fiyatı 229.000 TL’dir. Günde 1 paket içen bir kişi ayda sigaraya verdiği para 6.870.000.TL’dir. Bu da yılda 82.440.000.TL yapar. Bu sigarayı 30 yıl içtiğini düşünürsek 2.473.200.000.TL eder. Bu kısa hesap sonucunda bir kişinin sigaraya verdiği bu paralar yerine daha başka neler yapabileceğini siz düşünün?...
[1] Çöplü, Lütfi; Sigara Dumanında Bulunan Zararlı Maddeler, s.25, Sigara ve Sağlığımız, MEB Yayınları 2464, İst. 1994.
[2] Mangan, Mine; a.g.e., s.18-19-20.
[3] Çöplü, Lütfi; a.g.e., s.26-27.
[4] Mangır, Mine; a.g.e., s. 18-19-20.
[5] Emri, Salih; Sigaranın Yaptığı Hastalıklar, s. 29, Sigara ve Sağlığımız, MEB Yay. 2464, İst., 1994.
[6] Mangır, Mine; a.g.e., s. 18-19-20.
[7] Emri, Salih; a.g.e., s. 29.
[8] Mangır, Mine, a.g.e., s. 18-19-20.
[9] Emri, Salih; a.g.e., s. 29.
[10] Kaya İ., Sefa; Sigara ve Sağlığımız, Bilim ve Teknik, Cilt 24, Sayı 289, s.42-43, Aralık 1991.
[11] Sigara İçmeyenler Derneği, Gençlik ve Uyuşturucu Madde Alışkanlığı, MEB Yay., Ankara 1987, s.138-139.