FAYDALI OLMAK NASIL OLMALI?

1. Önce kendimize faydalı olmak

a) Kendimizin noksanını görmek ve noksandan kurtulmaya çalışmak

b) Yanlışımızı görüp gidermeye çalışmak

c) Her gün bir gün öncekinden üstün olmaya azmetmek

d) Gündüz kendimizi kontrol etmek, akşam nefsimizi muhasebe etmek

2. Kendi konumumuzu düşünerek hareket etmek

a) Aykırı fikirlere açık olmak ve istifade etmek

b) Alınan kararları birlikte, bilerek ve düşünerek almak

c) Her toplantıda önce muhasebe sonra murakabe yapmak

d) Zamana bağlı olarak alınan kararların uygulanmasına titizlik göstermek

3. Sorumluluklarımıza bakmak

a) Hizmeti ve şerefi paylaşmak

b) Hizmetlerin yürüyüp yürümediğine bakmak; şahıslardan mı yoksa prensiplerden mi kaynaklandığına bakmak

4. Muhasebeyi muhasebe etmek

a) Gelir-gider dengesine bakmak, eğer giderinki fazla ise kurumsal intihar olduğunu bilmek

b) Gelirinki fazla ise değerlerin gerçek olup olmadığına bakmak

5. Miras bırakmak

a) Büyük projelere yönelmek

b) Küçük projelerin tabii seyrinde olup olmadığına bakmak

c) Büyük projeler için destek almak

d) Bütün işleri koordineli götürmek ve belli-başlı sorumlularını tayin etmek.

1. Önce kendimize faydalı olmak

a) Kendimizin noksanını görmek ve noksandan kurtulmaya çalışmak

Kişiye noksanını görmek gibi irfan olmaz. İrfana, doğru ilimle amel etmekle ulaşılır. Çünkü ilimsiz irfan muhal, irfansız ilim vebaldir.

Kişi ya ölçü insanlarla kendini kıyas ederek noksanını görmeli veya kendine söylenen noksanını kabul ederek görmelidir.

Ölçü insanlar; peygamberler, peygamberleri izleyen sıddıklar, şehidler ve sâlihlerdir.

b) Yanlışımızı görüp gidermeye çalışmak

“Allah Teâlâ, bir kula hayır murad ettiğinde onu dinde fakîh ve dünyada zâhid kılar ve ona ayıplarını görecek basîreti verir.”

(Deylemî, 1/242; Beyhakî, Şuab, 7/347)

Nefsin ayıbını görebilmek için ölçüye sahip olmak, dünya engelini aşmak gerekir.

“Sen kendini kınayabilirsen, başkaları seni ayıplayamaz.”

Şeyh Sadi-i Şirazî

c) Her gün bir gün öncekinden üstün olmaya azmetmek

“Önemli olan başkasından üstün olmak değil, dünden üstün olmaktır.”

Çin Atasözü

Her gün bir gün öncekinden üstün olma azmi; prensipli olmaya, kararları uygulamaya, sorumluluk duygusuna sahip olmaya, hesaba çekilmeyi kabul etmeye ve doğru iş yapmaya sevk eder.

d) Gündüz kendimizi kontrol etmek, akşam nefsimizi muhasebe etmek

“Nerede olursanız olunuz O (Allah) sizinle beraberdir. Allah sizin yaptıklarınızı daimî görücüdür.”

(Hadîd sûresi 57/4.)

“Nerede olursan Allah’tan kork! Kötülüğün (günahın) arkasından iyilik (sevap) işle ki onu silsin. İnsanlara karşı güzel ahlakın gereğine göre davran.”

(Tirmizî, Birr, 55; Dârimî, Rikâk, 74; Ahmed, Müsned, V, 153, 158, 169.)

“Hesaba çekilmeden önce kendinizi hesaba çekin, büyük hesap günü için kendinizi hazırlayın! Çünkü kıyamet gününde hesap, ancak dünyada iken kendisini hesaba çekenler için kolay olacaktır.”

(Tirmizî, Sıfatü’l-Kıyâme, 25.)

2. Kendi konumumuzu düşünerek hareket etmek

a) Aykırı fikirlere açık olmak ve bunlardan istifade etmek

“Niçin mi fikir değiştiriyorum? Çünkü ben fikirlerimin sahibiyim, kölesi değilim.”

“Eskimiş fikirler, paslanmış çivilere benzer, söküp atmak çok güçtür.”

“Yüksek fikirler, yüksek dağlara benzer, alışık olmayanları ürkütür.”

Cenap Şehabeddin

“Fikir ona derler ki, bir yol açsın; yol ona derler ki, bir gerçeğe ulaşsın.”

Mevlana

“Sağlam fikirlerden, kuvvetli hareketler doğar.”

W. Shakespeare

b) Alınan kararları birlikte, bilerek ve düşünerek almak

“İyi fikirler, bilgi olmadıkça iyi kararları garantilemez ve iyi bir bilgi seviyesi, iyi bir fikir olmadan pek işe yaramaz. İyi bir karar; iyi bir fikir ve iyi bir bilgi birikiminin evliliğinden doğan sağlıklı bir çocuktur.”

Andrew Roy Duncan

“Kararlar, gönül terazisinden tartıldıktan sonra verilmelidir.”

“Korku ve kuşkular, kesin karar kabiliyetini yok eder.”

II. Abdulhamid

İmam Hatip okulunda iken şöyle bir sloganım vardı:

Oku!.. Düşün!.. İnan!.. Tatbik et!...

c) Her toplantıda önce muhasebe sonra murakabe yapmak

Ne idim, ne oldum, ne olmam lazım?

“Dünden öğren, bugünü yaşa, yarına ümit et!”

Wilhelm Wiggles

Dünü ibret almak için öğrenmeli, yarını kazanmak için bugünü doğru değerlendirmeli. Bugün doğru yaşanınca yarına ümitli olabiliriz.

d) Zamana bağlı olarak alınan kararların uygulanmasına titizlik göstermek

Zaman iki tarafı keskin kılıç gibidir, sen onu kesmezsen o seni keser.

“Hiç kimse geçmişini satın alacak kadar zengin değildir.”

Oscar Wilde

“Her şeyin yerli yerinde olsun, işinin her kısmı vaktinde yapılsın.”

Benjamin Franklin

3. Sorumluluklarımıza bakmak

a) Hizmeti ve şerefi paylaştırmak

Hizmeti ve şerefi paylaştırmak lazımdır. Çünkü paylaşmak, birliği sağladığı gibi güçleri ve kabiliyetleri birleştirmeyi de sağlar. Yine hasedi yok ettiği gibi, arkasından zaferi de sağlar. Zira doğru hedefe doğruca yürüyen kişi yolda kalmaz, kaybolmaz ve er geç hedefe ulaşır. Hz. Peygamber Efendimiz’in, Kâbe’nin tamirinde Hacerü’l-esved’i yerleştirirken dört kabile reisinin ellerini dört tarafından tutturmak suretiyle hizmeti ve şerefi paylaştırması, bunun en güzel örneğidir.

b) Hizmetlerin yürüyüp yürümediğine bakmak; eksikliklerin şahıslardan mı yoksa prensiplerden mi kaynaklandığına bakmak

“Hesabı düzgün olan kimse hesaplaşmaktan, teftiş ve murakabeden korkar mı hiç?”

Şeyh Sadi-i Şirâzî

Eksiklik şahıslardan kaynaklanıyorsa; hizmet içi eğitimlerle elemanları yetiştirmek, ekibin seviyesini yükseltmek, ardından disipline etmek, takip etmek, hesap sormak ve gerekiyorsa o şahsın yerine ehil olanı/daha ehil olanı getirmek gerekir.

Eksiklik prensiplerden kaynaklanıyorsa; ilim, tecrübe ve basîret süzgecinden geçirmek suretiyle prensipleri sorgulamak gerekir.

Sistem kurulmuşsa, liderin önceliği, prensiplerin işlerliğinin sağlanıp sağlanmadığına bakmaktır.

Başarıda sistemin rolü %70, prensipler %20, liderlik ise %10 nispetindedir.

Lider önce çok şeydir. Zira sistemin yerleşmesini ve prensiplerin işlemesini sağlar. Bunları sağladıktan sonra lider tek şeydir. O da sistemi ve prensipleri kontrol merkezli %10’luk işleve karşılık gelir.

4. Muhasebeyi muhasebe etmek

a) Gelir-gider dengesine bakmak, eğer gider fazla ise kurumsal intihar olduğunu bilmek

Gelir-gider dengesi, kurumun dengesi demektir.

Dengenin en önemli çaresi, olmazsa olmaz olanlar yani zaruri olanlar hariç, olmazsa olur olan kalemlerde mutlaka maliyeti sıfır olan gelir diye adlandırılan iktisada yönelmektir.

Dengesizlik istikbali bloke eder, şahsiyetlerden fedakârlığa ve kurumun onurunu ayaklar altına almaya götürür.

Giderin fazlalığında, gideri karşılayacak olan gelecek garanti olursa, giderden bir derece kurtuluş imkânı var demektir. Yine de -gelecek paraya para denmez- gerçeğinden dolayı ihtiyatı elden bırakmamak gerekir.

b) Gelir fazla ise değerlerin gerçek olup olmadığına bakmak

“Basîretin başı acabadır.”

II. Abdulhamid

Gerçek rakam, karşılığı ve izah edilebilir olandır, gerçek gelir de devamlılığı olandır.

“Bir şeyin ancak devamı varsa değeri vardır.”

Goethe

5. Miras bırakmak

“Yüzü geleceğe dönük olarak geçmişi hatırlayan kişi, pekâlâ nereye gittiğini bilir.”

Alain

“Bir konunun geçmişi, bize nereden geldiğimizi, şu anda nerede olduğumuzu ve nereye gittiğimizi anlatır.”

B. E. Shlesing

Yapılanların en önemli değeri, yapabileceğimiz aşkını ve şevkini kazandırmasıdır.

“Hayat, geriye bakarak anlaşılır, ileriye bakarak yaşanır.”

Moorehad

“Sebat, uzun ve tek bir yarış değildir. Birbiri ardına yapılan pek çok kısa yarışlardan oluşur.”

Walter Elliott

“Siyasetçi gelecek seçimi, devlet adamı gelecek nesli düşünür.”

James F. Clarke

a) Büyük projelere yönelmek

Büyük projeler, gelecek nesli düşünerek istikbale atılmış temellerdir. Bunun için seviyeli ve çaplı ekip, iyi planlama ve yeterli imkân gerekir.

“Sen neye hazırsan, o da senin için hazırdır.”

Mare Victor Hansen

“Hazırlıkla fırsatın bir araya gelmesi, bizim şans dediğimiz çocuğu doğurur.”

Robbins

b) Küçük projelerin tabii seyrinde olup olmadığına bakmak

“Ağır ağır ama devamlı yürüyen için uzun yol yoktur”

Jean La Bruyere

“Esas işimiz, uzakta bulanık duranı değil, yakında berrak duranı görmektir.

Carlyle

c) Büyük projeler için destek almak

Maddî destekten daha önemlisi Haktan ve halktan manevî destek almaktır.

Hakkın sahiplenmesini sağlayacak olan, yerinde, doğru ve dürüst olmasıdır.

Yerinde olması, uzun araştırma neticesinde hikmetle yapılandır.

Doğru olması ihlâsladır. Dürüst olması istikâmet üzere olmaktır.

Halkın sahiplenmesini sağlayacak olan da halk için hayatî önemi olan bir proje olmasıdır.

“Bilginlerle beraber düşünmeli, halkla birlikte hareket etmeli.”

Berkley

d) Bütün işleri koordineli götürmek ve belli-başlı sorumlularını da tayin etmek

“Herkes, her şeyden sorumludur.”

Dostoyevski

“Ağır yükün altına giren hammal, başkalarından yükü kapar.”

Mevlana

“Sorumluluk dağıtmanın kuralı, herkese kendi yetenekleri doğrultusunda sorumluluklar vermektir.”

Zhang-Yu

“Bilgelik, bundan sonra ne yapılacağını, beceri ise bunun nasıl yapılacağını bilmektir; erdem de bunu yapmaktır.”

A. Jordon