KALBE GELENİNİN KİMDEN GELDİĞİNİ NASIL ANLAYABİLİRİZ?

Kalbe gelenin şeytandan mı, melekten mi, Allah’tan mı olduğunu nasıl anlarız?

Kalbe geleni anlamak için İslâmî ölçüyü bilmek gerekir.

Kalbe gelen haram, mekruh veya şüpheli ise şeytandan bilelim; helal ve sevap ise melekten veya Allah’tan bilelim.

Bazen bir sevap işleyecek olsan, şeytan sevaba benzeyen bir şeyi sana vesvese verir ki sen o sevabı zamanında işlemeyesin. Buna “sağ gösterip sol vurmak” derler.

Kalbe gelen bu hak kılıfında batıl olanı nasıl anlarız?

Bunu ancak ilim, marifet ve takva nuruyla anlarız.

İlim; hakkı-batılı, hayrı-şerri, faydayı-zararı, iyiyi-kötüyü ya vahiy ya da vahiyden istinbat edilen ictihâdî verileri bilmektir. Bu da usuliddîn olan Ehl-i Sünnet akidesini kavramak, amelî konularda da fıkıh usulünü kavrayarak İslam Fıkhına müracaat ile icmaa muhalif olmaması şartıyla ilim öğrenmekle mümkün olur.

Marifet, ilmin gereğiyle imana ve sünnete uygun ihlasla amel etmenin gereği olarak hakkı alıp batılı reddetmek, hayrı alıp şerri reddetmek, faydalı olanı alıp zararlı olanı reddetmek, iyiyi alıp kötüyü reddetmekle hâsıl olur.

İlimsiz irfan muhal, irfansız ilim vebaldir. Çünkü ilim olmadan marifet hâsıl olmaz, irfan/marifet olmayınca da ilmin maksadı hâsıl olmaz.

Takvâ nuru, ilim ve marifet nuru ile bakıp şüphelileri bile terk etmenin neticesinde Allah Teâlâ’nın ihsan ettiği nurdur.

Takva nuruna sahip kılınmış kişinin, kalbine gelenin ne olduğunu anlayabildiğine delil olarak şu âyet-i kerimeyi gösterebiliriz:

“Sana şeytandan bir vesvese gelirse, hemen Allah’a sığın. Çünkü O (Allah), her (işitilecek) şeyi işitendir ve her şeyi en iyi bilendir. Takvâ sahiplerine şeytandan bir vesvese geldiğinde tezekkür eder (Allah’ın emir ve yasaklarını iyice düşünürler ve ) hemen gerçeği basîretle görürler.”

(A’râf sûresi 7/200-201)

Gözün görmesine rü’yet, kalbin görmesine basîret denir. Âyet-i kerimede takva sahipleri kalplerindeki hem basîretle hem de daimi gördükleri için “hüm mübsırûn” diyerek isim cümlesiyle ifade edilmiştir.

Bundan başka şu iki âyette şöyle buyurmuştur:

“De ki sapmayı isteyenin sapmasını yaratır, kendisine (doğruyu arayıp O’na) yönelenleri, (tercihlerini bu yönde kullananları) hidayete erdirir.”

(Ra’d sûresi 13/27.)

“Bizim uğrumuzda mücahede edenlere, muhakkak biz (dünya ve âhiret huzura ulaştıran) yollarımızı beyan eder açıklarız. Şüphesiz muhsin (mücahedeyi tam yapan kimse)lerle beraberdir.”

(Ankebût sûresi 29/69.)

Hidayet; kalpte iman yaratma, irşad/eğriden kurtarıp doğruya ulaştırma, beyan/açıklama, delalet/yol gösterme, ilham ve dua gibi manalara gelir.

İlim ve marifet nuru var ama takva nuru olmayınca kalbe geleni de tam olarak anlayamazsak başka çare yok mu?

İmam-ı Rabbânî’yi (kuddise sirruhu) kaleye hapsederler. Müridleri “feyzimiz, bereketimiz kesildi” diye mektup yazarlar. İmam-ı Rabbânî hz.leri, gelen mektuba cevaben:

“Bana burada nur hüzmeleri geliyor, nice eremediğim makamlara burada erdim” diyor. Mektubun sonunda:

“Nefse tat veren, ruha azap verir, ruha tat veren, nefse azap verir” diye bitirir.

II. Abdülhamid Han da İngiliz veya Rus konsolosuna “bu konuda ne dersiniz” diye sorarmış; onlar ne derse II. Abdülhamid onların dediğinin tersini yaparmış.

Bu iki zatın tavır ve tarzından şunu anlıyoruz:

Nefse sorup aksini yapmak doğru ve isabetli olandır. Zira en merhametli Rabbimiz:

“Muhakkak nefis daima var gücüyle kötülüğü emretmektedir. Rabbimin merhamet ettiği (nefs-i mutmainne, râdıyye ve merdıyye) müstesnadır” buyuruyor.

(Yûsuf sûresi 12/53.)

Kötülüğü emreden nefis, nefs-i emmâre, Rabbimizin merhamet ettiği nefis, bizim de rıfk ile muamele edip merhamet edeceğimiz nefsimiz nefs-i mutmainnedir. Zaten nefs-i mutmainne sahibi, takva nuruna eren, sâlih kullar arasına giren ve cennete girebilecek nefistir.

(Fecr sûresi 89/27-30)

Allah bize sahih ilme ulaşmayı, sahih ilimle marifete ermeyi ve takva nurunu elde etmeyi nasip eylesin!