Kayısı Tarımında Sorunlar

Dünyada üretilen kayısının önemli bir kısmı sofralık olarak tüketilmektedir. Fakat kayısının hasat döneminin kısa oluşu ve çabuk bozulması nedeniyle kayısı daha çok kurutularak veya çeşitli şekillerde işlenerek değerlendirilmektedir. Kurutmalık kayısılar 2 ana kategoride ele alınmaktadır. Bunlar natürel ve kükürtlenmiş kuru kayısılardır. 7 Temmuz 1992 tarihinde TSE tarafından kabul edilerek zorunlu olarak uygulamaya konulan TS 485 kuru kayısı standartlarına göre tanımlar verilmiştir. Organik kayısı üretiminin "Gün kurusu" da denilen kayısı ile karıştırılmaması gerekmektedir. Gün kurusu kayısıda az da olsa kimyasalın bulunduğunu, organik kayısı ise tamamen kimyasallardan arınmış saf ve tabii bir üründür. Bugün Dünyada pek çok ülke bu sorunu çözmüş bulunmaktadır. Yetkili kamu kuruluşu ya da kamudan yetki almış bir Sivil Toplum kuruluşu, bu ürünlere sertifika vererek, tüketicinin haklarını koruma altına almaktadır. Bir çiftçinin organik gıda ve organik tarım sertifikası alabilmesi için bu yetkili kuruluşun kontrol ve denetimini kabul etmiş olması gerekir. Bu denetimi kabul eden çiftçi tarlasında hiçbir zirai ilaç, kimyevi gübre, hormon veya antibiyotik maddeyi, ürünü işlerken veya paketlerken de hiçbir koruyucu, parlatıcı, renklendirici ve benzeri katkı maddesi kullanmayacağını kabul etmiş olacaktır. Ayrıca toprağın sağlığını ve verimliliğini sürdürebilmesi için tek tip kültür tarımı yerine, her yıl uygun bir ürün çeşidini ekerek ekolojik dengeyi ve toprağın besin değerlerini zenginleştirecek çeşitlilik ilkesini kabul etmiş olacaktır.

İlimizde ve diğer İllerde Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı bu çalışmayı başlatmış bulunmaktadır. Tüketicilerin daha duyarlı olmasıyla üreticilerinde duyarlı olacağını sağlığımız açısından, gelecek nesillere insan sağlığındaki tahribatı en aza indirmenin duyarlılığı içinde olmamız gerekmektedir.

Malatya’mız da takriben 50 bin ailenin, aileleri ile birlikte ortalama 250 bin insanımızın geçim kaynağı olan kayısı, yetiştiricilikle ilgili hususlarda müspet anlamda belli bir mesafe kat etmiş ise de; hasat kükürtleme, kurutma ve pazarlama konularında aynı paralelde bir gelişme maalesef gösterememiştir. Dolayısı ile kayısının Pazar değerini bulamaması, üzüntü kaynağı olmaya devam etmektedir.

O halde çözüm nedir?

Çözüm: Üretici ile sanayiciyi birbirinden ayırmak ve her iki kesimin görevlerini yeniden tarif etme anlayışında yatmaktadır. Üretici piyasanın istediği vasıf ve kalitede kayısı yetiştirmede üzerine düşeni yapacak, sanayici ise bu ürünü muhtelif şekillerde değerlendirip piyasasını hazırlamakla sorumlu olacaktır.

Dolayısı ile konuyla ilgili sanayicilerin, alışılagelmişin dışında yeni proje açılımlarına yönelmeleri gerekmektedir. Mevcut işletmelerini entegrasyona tabi tutmak veya yeni entegre tesisi projelerini uygulamaya koyma hususunda Devletinde bazı özendirici desteklerini de esirgememesi gerekmektedir. Devlet Planlama Teşkilatı’nın da görüşleri doğrultusunda İllerin özel yatırım ve üretimine öncelikli ve tatminkâr teşviklerine yönelmesi gerekmektedir.