Cemaati Ayakta Tutan Esalar

1. Herkesi birleştiren AKÎDE

Cemaat bir bina ise onun temeli imandır.

Temel, binanın her yerinin temelidir.

Binanın her yeri o temel üzerine kurulduğu gibi, cemaatin bütünü de o temel yani iman üzerine birleşmiştir.

İman hepsine; her konuda, her yerde ve her zaman amelî hayatlarına hükmetmekte ve yön vermektedir. İşte bu özelliği ile cemaat cemaat olur.

Eğer iman hayatlarına hükmetmiyorsa imanları ayrı amelleri ayrı demektir ki amelî münâfık durumuna düşmüş olurlar.

2. Cemaati intizama sokan LİDER

Lider, cemaatini o iman üzere intizama sokar. Çünkü cemaat o iman üzere o lidere uymuştur.

İslâm binasında lider, binanın ustası gibidir.

Usta o binanın bütün tuğlalarını o temel üzerine örmüştür. Devamını da yine o usta sağlayacaktır. O usta artık âmir usta, müdür usta durumundadır.

Lider, insan binasının akıl dediğimiz başı gibidir ki o insan binasını o akılla yürütür. Akıl da insan binasını ilimle yürütür.

3. Cemaati ihyâ edecek olan İLİM

Cemaati sapmaktan ve saptırmaktan koruyan ölçü olan vahyi ve vahye uygun olan ilmi kastetmekteyiz.

İlim, vücutta ruh gibidir.

İlim, göze nispetle ışık gibidir. Işık olmazsa göz göremez. Göz olmazsa ışıktan istifade edilemedigi gibi ilim olmazsa cemaat yanlış yapar ama doğru yaptığını zanneder.

Her şey ancak ilim ışığı ile aydınlanır. Hiç şüphesiz ilim ya vahiy ya da vahye uygun olan ya da vahiyden istinbât edilen ilim ilimdir.

İlim hem imandan hem de amelden önce gelir. Çünkü iman ve amel ancak ilimle elde edilir. İşte bundan dolayı imanın ve amelin sağlam olması ilmin sağlam olmasına bağlıdır.

İmam Buhârî "ilim, kavl ve amelden öncedir" zira Allah Teâlâ:

“Bil ki Allah’tan başka hiçbir (hak) ilah yoktur.” (Muhammed sûresi 47/19.) buyurup imandan önce bil emriyle başlamıştır, diyor. (Buhârî, İlim, 11.)

Cemaati toplayan, birlikte tutan icma gerçeğidir. İcmaya ters olmadıkça delili varsa farklı düşünebilir, bu zenginlik olur. Ama icmaya ters ise ne ilim olur ne de amel olur. Müçtehidin de içtihadı icmaya muhalif olamaz, icmaya muhalif olursa kabul edilmez.

4. Cemaati ayakta tutacak AMEL

Amel, imana göre, iman da Allah Teâlâ’nın Kur’ân’ında ve Hz. Peygamber’in hadîs-i şerîflerinde bildirdiğine göre olacaktır.

İmanın amele yön vermesi ancak terbiye ve tedip neticesinde gerçekleşir.

Çok yönlü eğitim programlarıyla amele ulaşmak temin edilmelidir. İman amele tesir ettiği gibi amel de imana tesir eder.

İslâm’ın ruhlara sinmesi toplumda İslâm’ın beraber yaşanması ve herkesin İslâm’a sahip çıkması ile gerçekleşir. Bunun yegâna çaresi, ma’rûfu emir münkeri nehiy anlayışının yerleşmesi ve uygulanması iledir.

Davranış birliğinin kaynağı anlayış birliği, anlayış birliğinin kaynağı da sahîh ilim birliğidir.

5. Ehil ve güvenilir insanlarla İSTİŞÂRE

Allah Teâlâ’nın Kur’ân-ı Kerîm’inde övdüğü müminlerin özelliklerini anlatırken (Şûrâ sûresi 38/42.) ve herhangi bir iş üzerinde azmetmeden önce müşâvere yapmalarını emrettiğini (Âl-i Imrân sûresi 3/159) görüyoruz.

Hz. Peygamber (s.a.s.)’in Ashâbıyla hatta hanımlarıyla da istişâre ettiğini, Hulefâ-i Râşidînin de daima istişâre ettiğini görmekteyiz.

6. Cemaatin, üzerinde hakkı uygulayacağı MEKÂN

Dünyanın gerçek sahibi Allah Teâlâ’dır. Dünyaya vâris olacak olan da idareye ehil olan gerçek müminlerdir.

Tarih boyu dünyayı azlar idare etmiştir ve hâlen de azlar idare etmektedir.

Ne zaman hakiki iman ve sâlih amele sahip olan azlara benzer, bulunduğumuz yerdeki insanlara da kendimizi; eser, başarı, ahlâk ve iyiliklerimizle ispat edersek Allah Teâlâ bizi oraya ve oradakilere hâkim kılacağını vadetmiştir. (Nûr sûresi 24/52); Enbiyâ sûresi 21/105.)

Hâkimiyetin devamı için de şu dört şartı koymuştur: Namaza devam etmek, zekâtın verilmesini sağlamak, ma’rûfu emretmek, münkeri yasaklamak. (Hacc sûresi 22/41.)