Cizreli Alim Ziyaeddin İbnü’l Esir

Asıl adı Ebu’l-Feth Ziyaeddin Nasrullah b. Muhammed eş-Şeybani el-Cezeri’dir. 29 Temmuz 1163 yılında Cizrede doğdu. İlk öğrenimi Cizre’de tamamladı. Yirmi yaşındayken ailesiyle birlikte Musul’a göç ettiler. Asıl eğitimi burda gördü. Bir çok Arab divan şiirlerini ezberledi. Arab dili ve edebiyatının yanında, nahiv ve beyan ilmini öğrendi. 1191 yılında Selahaddin-i Eyyubi’nin hizmetine girdi, oğlu el-Melikül Efdal’in özel katibi, sonra da veziri oldu. İbnül Esir Musul Hükümdarı Nasıruddin Mahmud Arslanşah tarafından Musul’da divan katibi tayın edildi. İbnül Esir kibirli, gururlu, bencil ve başkalarının görüşlerine değer vermeyen bir tabiata sahipti. İlim ve edebiyatla ilişkisini kesmemiştir, hatta ilmi ve edebi şöhreti onun siyasi kimliğini unutturmuştur. Yazmış olduğu eserler: el-Meselüs-Sair fi edebil-katib veş-şa’ir, el-İstidrak fir-red ala Risaleti İbnid-Dehhan el-Müsemma bil-Meahızil-Kindiyye minel-meanit-Ta’ıyye, el-Camiul-kebir fi sena’ateyil-manzum minel kelam vel-mensur, Resail İbnil-Esir, el-Veşyül-merkumm fi halilil-manzum, el-Bedi’, Risaletül-ezhar, Kifayetüt-talib fi nakdi kelamiş-şair vel- katib, el-Miftahul münşa li hadikatil-inşa, el-Burhan fi ilmil-beyan, Münisül-vahde[1].

--------------

[1] İsmail Durmuş , “İbnü’l-Esîr, Ziyâeddin”, DİA, İstanbul 2000, C. XXI, 30-32.