20.10.2020, 12:19

Doğru Karar Vermenin Zorluğu -1

 1. AKIL VE AKILLILIK 

        a. Aklın Mahiyeti ve Faaliyet Alanı
        Akıl sözlükte, engellemek, alıkoymak, bağlamak ve temyîz/ayırt etmek gibi anlamlara gelir. 
         İsim olarak akıl; idrak, muhakeme yeteneği, kavrayış, zekâ ve temyîz etmek demektir. 
        Akıl, bilgi edinmeye yarayan bir kuvvet olduğu için bir anlamda düşünme, kavrama, anlama ve bilgiye ulaşma yeteneğidir. 

        Sözlük anlamından bakılınca akıl; ilimle insanı koruyan, sağlam kale içerisine alan ve yanlış yollara sürüklemeyen bir ruhî kuvvettir. İnsan bununla, beş duyuyla hissedemediği şeyleri anlar, eşyayı kavrar ve sağlam beş duyu ile elde ettiklerini değerlendirir. 

        Akıl; insanın düşünme,  bilme,  davranışını belirleme, denetleme ve yargılaması, iyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan, faydalıyı zararlıdan ayırt etmesi ile ilgili kabiliyetidir. 

        İnsan, kendisinde bulunan akıl kuvveti sebebiyle dine muhatap olmuş, iman-küfür, tevhid-şirk, helal-haram, emir-nehiy, iyi-kötü, faydalı-zararlı, hayır-şer arasını ayırt etmekle sorumlu tutulmuştur. 

         “Akıl, insanı diğer hayvanlardan ayırt eden rûhânî bir nurdur ki, insan ruhu onunla zarûrî ve nazarî ilimleri idrâk eder ve kabullenir.”
(Rifat Ahmet, Tasvîr-i Ahlâk Ahlâk Sözlüğü s. 29.) 

         Akıl, ilmin kaynağı değildir. Eğer insan aklı, ilmin kaynağı olsaydı doğar doğmaz çok şeyleri bilmesi gerekirdi. İşte bu sebepledir ki insan, her hükmü doğru olan ve her şeyi en güzel ve en detaylı olarak bilen Allah’a ve O’nun bildirmesine ve bildirdiğine muhtaçtır. 

         Aklın Faaliyet Alanı:
        Gerçek akıl, kendisini tanıyan akıldır. 
        Akıl kendi âcizliğini bilmiyorsa çok gerilerde demektir. 

        Haddini bilmeyen akıl çok yanlış önermelerde ve kıyaslamalarda bulunur. Bu konuda Hz. Ebu Bekir (r.a.) şöyle demiştir: “İdrakin âcizliğini idrak etmek idraktir.” 

        “Aklın en üstün ve en nihâî faaliyeti, kendi metoduyla kendi kendisini tahrip etmekmiş.” 
Berkson 

        Aklın faaliyet alanı kıyastır, tercihtir, faydayı zararı, hakkı batılı, doğruyu eğriyi, iyiyi kötüyü... ayırt etmektir. Bunları yapabilmek ve doğru neticeye ulaşabilmek için aklın, doğru bilgiye ve doğru prensiplerle çalışmaya ihtiyacı vardır. İşte bundan dolayı müctehidin ictihadı sahihtir. Çünkü müctehid doğru, isâbetli bilgi ve prensiplerle çalışır. 

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 22 Kasım 2024
İmsak 06:23
Güneş 07:53
Öğle 12:55
İkindi 15:25
Akşam 17:48
Yatsı 19:12
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 11 31
2. Fenerbahçe 11 26
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 12 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 12 17
8. Başakşehir 11 16
9. Kasımpasa 12 14
10. Konyaspor 12 14
11. Antalyaspor 12 14
12. Rizespor 11 13
13. Trabzonspor 11 12
14. Gaziantep FK 11 12
15. Kayserispor 11 12
16. Bodrumspor 12 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Bandırmaspor 12 24
3. Erzurumspor 12 22
4. Karagümrük 12 21
5. Igdir FK 12 21
6. Ankaragücü 12 19
7. Ahlatçı Çorum FK 12 19
8. Boluspor 12 18
9. Şanlıurfaspor 12 18
10. Manisa FK 12 17
11. Esenler Erokspor 12 17
12. Ümraniye 12 17
13. Pendikspor 12 17
14. Keçiörengücü 12 15
15. Gençlerbirliği 12 15
16. İstanbulspor 12 14
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 12 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 11 23
3. Chelsea 11 19
4. Arsenal 11 19
5. Nottingham Forest 11 19
6. Brighton 11 19
7. Fulham 11 18
8. Newcastle 11 18
9. Aston Villa 11 18
10. Tottenham 11 16
11. Brentford 11 16
12. Bournemouth 11 15
13. M. United 11 15
14. West Ham United 11 12
15. Leicester City 11 10
16. Everton 11 10
17. Ipswich Town 11 8
18. Crystal Palace 11 7
19. Wolves 11 6
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 13 33
2. Real Madrid 12 27
3. Atletico Madrid 13 26
4. Villarreal 12 24
5. Osasuna 13 21
6. Athletic Bilbao 13 20
7. Real Betis 13 20
8. Real Sociedad 13 18
9. Mallorca 13 18
10. Girona 13 18
11. Celta Vigo 13 17
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Deportivo Alaves 13 13
16. Las Palmas 13 12
17. Getafe 13 10
18. Espanyol 12 10
19. Real Valladolid 13 9
20. Valencia 11 7
Günün Karikatürü Tümü