Kuru Erik, Kadınlarda Kemik Erimesi Riskini Azaltıyor

Kuru erik olarak bahsedilen siyah mürdüm eriği kurusudur. Dolayısıyla isteyenler mevsiminde taze erik meyvelerini alıp kurutabilir. Kuru erik, kemik mineral yoğunluğunu koru­yarak kemik erimesini durdurmakla kalmamış, olayı tersine çevirerek kemik yapısının onarımını başlatmaktadır. Açıkta ve dikkatsizce kurutulan tüm yaş meyvelerde, karaciğer kanserine kadar geniş yelpazede sorunlara yol açan aflatoksin riski dikkate almak gerekir.

SAĞLIK 15.05.2021, 18:19 19.05.2021, 21:50 Ramazan Peri
Kuru Erik, Kadınlarda Kemik Erimesi Riskini Azaltıyor

Osteroporoz ya da kemik erimesi özellikle ileri yaşlarda milyonlarca kadı­nın korkulu rüyası. Meyve ve sebzelerin osteoporoz gelişiminin önlenmesinde önemli katkısı bulunduğu bilinmektedir. Bu konuda yapılan bir saha çalışma­sında fenolik bileşenlerden zengin özellikle kuru erik, soya fasulyesi, keten- tohumu, çilek, elma ve likapa meyvelerinin, osteoporoz riskinin önlenmesi bakımından dikkati çektiği gözlenmiştir.

Kuru erik etkili, ama taze erik etkisiz

Fenolik bileşikler (neoklojenik asit ve klororojenik asit) bakımından zen­gin bir meyve olan “kurutulmuş erik'', ayrıca bor elementi bakımından da zen­gin olduğu biliniyor. Her gün tüketilecek 100 gram kuru eriğin, yetişkinlerin günlük bor ihtiyacını (2-3 gram) karşılayabileceği bildiriliyor. Yapılan çalış­malar bor elementinin, kemik erimesinde koruyucu rol oynadığını gösteriyor, ancak ne şekilde etki ettiği henüz bilinmiyor. Kuru eriğin, kalça ve dirsek gibi eklemlerdeki kemik yoğunluğunu artırdığı, yumurtalığı çıkarılmış sıçanlarda yürütülen deneysel çalışmalar ile de ortaya konulmuş.

Kuru Erik, Kadınlarda Kemik Erimesi Riskini Azaltıyor

Kurutulmuş erik meyvesi kemik erimesini durdurmakla kalmıyor, onarı- mını da başlatıyor.

Yeni yayımlanan bir çalışmada kurutulmuş erik meyvesinin kemik sağlığı­nın korunması ve kemik erimesinin önlenmesi için en etkili doğal ürünlerden biri olduğu gözlenmiş. Deney hayvanlarında ve insanlarda yürütülen çalışma­larda, kemik sağlığının göstergesi olan indekslerde olumlu gelişmeler sağladığı bildiriliyor. Deney hayvanları üzerinde iki farklı kemik erimesi modeli kulla­nılarak yürütülen çalışmalarda, kuru erik, kemik mineral yoğunluğunu koru­yarak kemik erimesini durdurmakla kalmamış, olayı tersine çevirerek kemik yapısının onarımını başlatmış.

Hiç şüphesiz, gözlemsel ve deneysel olarak elde edilen bu öngörülerin kli­nik olarak insanlar üzerinde de kanıtlanması daha net bir karar verilebilmesi bakımından önemlidir. İnsanlar üzerinde yürütülen klinik bir çalışmada, me­nopoz döneminde kadınlara 3 ay süre ile kurutulmuş erik verilmesi ile serum kemik sağlığı göstergesi değerleri, toplam ve kemiğe özgün alkali fosfataz ve insüline benzer büyüme faktörü-I değerlerinde olumlu gelişmeler sağlanmış. Kuru eriğin bu konuda etkinliğini daha net bir şekilde ortaya koyabilmek için Kaliforniya Kuru Erik Üreticileri Birliği tarafından desteklenen yeni bir klinik çalışmanın sonuçları Eylül 201 1 tarihinde yayımlandı.

Söz konusu çalışmada, bilimsel ölçütlere uygun olarak tasarlanan ve kemik kaybı teşhisi konulmuş menopoz dönemi sonrası kadınlarda, 1 yıl süre ile her gün kuru erik verilmesi ile kemik mineral yoğunluğundaki değişim izlenmiş. Çalışmaya dâhil edilme kriteri olarak, gönüllülerin son 3 ay içerisinde hormon replasman tedavisi uygulanmamış olması ve 1 ile 1 O yıl arasında bir menopoz geçmişi bulunmasına dikkat edilmiş. Ayrıca süreğen bir hastalığı olanlar, çok sigara içenler, kemik ve kalsiyum metabolizmasını etkilediği bilinen ilaç kul­lanan hastalar hariç tutulmuş. Çalışmaya katılmak üzere seçilen 55-57 yaşları arasında 160 kadın gelişigüzel bir şekilde gruplandırılarak, 1 yıl süresince bir gruba günde 100 gram kuru erik, diğer gruba ise 75 gram elma kurusu veril­miş. İki farklı meyve kurusu; enerji, lif içeriği, yağ oranı, karbonhidrat miktarı gibi besin değerlerinin eşitlenmesi için farklı miktarlarda uygulanmış. Her iki gruba da deney süresince günde 500 miligram kalsiyum ve 400 ünite D vita­mini verilmiş.

Deney sonuçlarının izlenmesi amacıyla; deney başlangıcında, 3, 6 ve 12 ay sonra yapılan sorgulama anketleri, gıda tüketim miktarları ve kan örnek­lerinde biyokimyasal analiz sonuçları değerlendirilmiş. Başlangıçta ve deney sonucunda yani 12 ay sonra beden mineral içeriği (tüm vücut, kalça, dirsek ek­lemlerinde) tayin edilmiş. Çalışma uzun süreli olduğu için çalışmayı 100 hasta tamamlayabilmiş. Her iki grupta kullanılan günlük besin miktarının benzer olduğu, fiziksel aktivite bakımından gruplar arasında bir farklılık bulunmadığı kaydedilmiş.

Kuru Erik, Kadınlarda Kemik Erimesi Riskini Azaltıyor

Beden mineral yoğunluğunu belirgin şekilde artırıyor

Beden mineral yoğunluğu bakımından yapılan değerlendirmede her iki grupta da vücut total beden mineral yoğunluğunun yanı sıra total kalça ve belkemiği mineral yoğunluğunun başlangıç değerlerine göre daha iyi olduğu gözlenmiştir. Ancak belkemiği ve önkol kemiklerinde mineral yoğunluğunun istatistiksel olarak kuru erik verilen grupta, elma kurusu verilen gruptan daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kemik yıkımının bir belirteci olan osteokalsin miktarının 3 ve 12 ay ölçümlerinde kuru erik verilen grupta belirgin bir şekil­de azaldığı dikkati çekmektedir. Elma kurusu ise osteokalsin miktarını artır­mıştır. Yine kemik kaybının bir göstergesi olarak değerlendirilen TRACP5b (tartarata dirençli asit fosfataz-5b), 3 aydan itibaren belirgin bir şekilde aza­larak 12 ay süresince düşük seviyede kalmıştır. Halbuki elma kurusunun bu belirteç üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamıştır.

Bu çalışma menopoz dönemi sonrasında kadınlarda önemli bir sorun ola­rak bilinen kemik erimesi gelişiminin yavaşlatılması ve önlenebilmesi amacıy­la uzun süreli kuru erik kullanılmasının yararlı olabileceğini ortaya koyan ilk insan çalışması olması bakımından önemli. Bir yıl süresince kuru erik yenmesi ile kadınlarda herhangi bir şişmanlama söz konusu olmadığı gibi, yüksek lif içeriği nedeniyle tok tutması ve özellikle bağırsak sağlığı bakımından yararları göz önüne alındığında son derece sağlıklı bir uygulama. Çalışmada etkinin hangi bileşenlerinden kaynaklandığı konusunda herhangi bir yaklaşım bulun­muyor, ancak zengin fenolik bileşik içeriğinin yanı sıra kuru erik içerisinde bulunan bor minerali ve K vitamininin rolü bulunabileceği öngörülüyor.

ÖNERİLER / UYARILAR

Kuru erik alırken dikkat edilecek noktalar!

Kuru erik olarak bahsedilen siyah mürdüm eriği kurusudur. Dolayısıyla isteyenler mevsiminde taze meyveleri alıp kurutabilir. Kurutulmuş erik satın alırken dikkat edilmesi gereken husus yine kallitedir. Açıkta ve dikkatsizce kurutulan tüm yaş meyvelerde (kayısı, incir, erik vb) karaciğer kanserine kadar geniş yelpazede sorunlara yol açan aflatoksin riski söz konudur. Aflatoksinler “aspergillus fla- vus” adlı bir mikromantar türünün toksinleridir. Nemli ortamlarda gelişerek tok­sin üretir ve çıplak gözle görülebilmesi mümkün değildir Diğer taraftan, açıkta kurutulurken haşereler (sinek, böcek) ve diğer hayvanların (kemirgenler) dışkıları ile temas riski yüksektir. Bu nedenle kurutma işleminin özel havalandırmalı ya da özel dalgaboyunda mikrodalga kurutma fırınlarında yapılması gerekir. Dola­yısıyla kalitesine güvenilir firmaların ambalajlı ürünlerini kullanmaktan başka çare göremiyorum.

Hangi sıklıkta ve ne miktarda kullanılmalı?

Sağlık için yararlı bir ürün olduğundan herhangi bir sınırlama söz konusu değil.

Prof. Dr. Erdem Yeşilada 

Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 18 Ocak 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 19 51
2. Fenerbahçe 18 42
3. Samsunspor 18 36
4. Göztepe 18 31
5. Eyüpspor 18 30
6. Beşiktaş 18 30
7. Başakşehir 18 26
8. Gaziantep FK 18 25
9. Rizespor 18 24
10. Trabzonspor 18 22
11. Alanyaspor 18 22
12. Kasımpasa 18 21
13. Antalyaspor 18 21
14. Konyaspor 18 20
15. Sivasspor 18 20
16. Kayserispor 18 16
17. Bodrumspor 18 15
18. Hatayspor 19 10
19. A.Demirspor 18 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 19 41
2. Karagümrük 19 34
3. Bandırmaspor 19 34
4. Ankaragücü 20 30
5. Erzurumspor 19 30
6. Ahlatçı Çorum FK 19 29
7. Amed Sportif 19 29
8. Boluspor 19 28
9. İstanbulspor 19 27
10. Pendikspor 19 27
11. Keçiörengücü 19 27
12. Gençlerbirliği 19 27
13. Ümraniye 19 26
14. Manisa FK 19 26
15. Igdir FK 19 25
16. Şanlıurfaspor 20 25
17. Esenler Erokspor 19 23
18. Sakaryaspor 19 23
19. Adanaspor 19 15
20. Yeni Malatyaspor 19 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 20 47
2. Arsenal 21 43
3. Nottingham Forest 21 41
4. Newcastle 21 38
5. Chelsea 21 37
6. M.City 21 35
7. Aston Villa 21 35
8. Bournemouth 21 34
9. Brighton 21 31
10. Fulham 21 30
11. Brentford 21 28
12. M. United 21 26
13. West Ham United 21 26
14. Tottenham 21 24
15. Crystal Palace 21 24
16. Everton 20 17
17. Wolves 21 16
18. Ipswich Town 21 16
19. Leicester City 21 14
20. Southampton 21 6
Takımlar O P
1. Atletico Madrid 19 44
2. Real Madrid 19 43
3. Barcelona 19 38
4. Athletic Bilbao 19 36
5. Villarreal 19 30
6. Mallorca 19 30
7. Real Sociedad 19 28
8. Girona 19 28
9. Rayo Vallecano 19 25
10. Real Betis 19 25
11. Osasuna 19 25
12. Celta Vigo 19 24
13. Sevilla 19 23
14. Las Palmas 19 22
15. Getafe 19 19
16. Leganes 19 19
17. Espanyol 20 19
18. Deportivo Alaves 19 17
19. Real Valladolid 20 15
20. Valencia 19 13
Günün Karikatürü Tümü