Halepçe Katliamı Hafızalardan Silinmiyor

Halepçe'de 16 Mart 1988’de devrik lider Saddam Hüseyin tarafından ABD desteğiyle düzenlenen Elma kokulu kimyasal saldırının üzerinden 33 yıl geçmesine rağmen yaşananlar hafızalarda kalmaya devam ediyor.

TARİH 17.03.2021, 20:30 17.03.2021, 21:46 Ramazan Peri
Halepçe Katliamı Hafızalardan Silinmiyor

Irak’ın Halepçe kentinde 16 Mart 1988’de devrik lider Saddam Hüseyin tarafından düzenlenen kimyasal saldırının üzerinden 33 yıl geçmesine rağmen yaşanan insanlık dramı hafızalardan silinmiyor. Kürt halkına yönelik bir soykırım olarak kabul edilen Halepçe’de ‘elma kokusuyla’ gelen ölümlerin acısı bugün hâlâ aynı yakıcılığıyla hissediliyor.

Halepçe’nin kimyasal silahlarla bombalanmasının üzerinden 33 yıl geçti, ancak katliamda yakınlarını kaybeden ve saldırının derin izlerini taşıyan Halepçelilerin acısı ilk günkü gibi devam ediyor. Saldırının etkisi daha sonraki yıllarda da kendisini gösterdi. Kimyasal gazların kalıntıları nedeniyle hayatını kaybeden çok sayıda kişi olurken, çok sayıda kişi ise görme yetisini kaybetti ya da sakat kaldı.

Baas rejimi lideri Saddam Hüseyin’in talimatı üzerine kuzeni ve “Kimyasal Ali” olarak tanınan Ali Hasan el-Mecid’in komutasında 16 Mart 1998’de İran sınırına çok yakın bir mesafede yer alan ve o dönem küçük bir ilçe olan Halepçe’ye hardal ve sarin gazlarının bulunduğu bombalarla saldırı düzenlendi.

Halepçe’nin merkezi ve yakınındaki yerleşimlere sabah saat 10.50 sularında gerçekleşen saldırı sonucu kentte elma kokusu yayılmaya başladı. Kokunun neden kaynaklandığından habersiz olan 5 bin Halepçeli evlerinin önünde veya kaçmaya çalışırken araçlarının içinde birbiri üzerine yığılarak hayatını kaybederken, 7 bini de yaralandı.

Geride kalanlar ikinci bir saldırı korkusuyla araçlarla veya yaya olarak İran sınırına doğru kaçmaya başladı. O sırada ailesini kaybeden birçok çocuk İran yetimhanelerine verildi veya kayboldu. Kimyasal saldırı mağduru 74 aile, kaybolan 179 çocuğun bulunması için İran ve Irak’ta ilgili kurumlara başvurdu ancak herhangi bir sonuç alamadı.

“AĞLAMASI KESİLEN ÇOCUĞUN ÖLDÜĞÜNÜ ANLIYORDUK”

1974’te evine atılan bombayla annesi ve kardeşlerini kaybeden, 16 Mart 1988’de Halepçe’ye gerçekleştirilen kimyasal silah saldırısı sonucunda ise görme yetisini yitiren, ancak iki saldırıdan da kurtulduğu için “Ümit” ismini alan Halepçe sakini, Şehitlik Anıtı’nda ziyaretçilere katliamın hikâyesini anlatıyor.

Ümit, sığındıkları bir bodrum katından dışarı çıktıklarında önce nefes alabildiklerini ancak yavaş yavaş görüş mesafesini kaybetmeye başladığını ve zamanla ise bir karartının gözlerine indiğini söyledi.

“Beyaz bir perde gözlerimi kapattı, dizlerim de titriyordu” diyen Ümit, kimyasal saldırının etkisiyle oradaki bütün insanlar gibi kendisinin de güçsüz hissettiğini ve adım atmakta zorlandığını aktardı.

“EĞER İNSAN KORKUYLA ÖLSEYDİ, EMİNİM O GECE ÖLÜRDÜM”

Ümit, saldırı sonrası kentin insan sesleri ve özellikle de çocuk ağlamalarıyla yankılandığını hatırlatarak, yakınları ve olay yerindeki insanlarla arabayla Ababeyli köyüne gitmeye karar verdiklerini söyledi.

Arabayla 500 metre kadar ilerledikten sonra havanın kararmasıyla geceyi sığındıkları bir bölgede geçirdiklerini belirten Ümit, o gece yaşadıklarını şöyle anlattı:

“Çok korkunç bir geceydi. Ağlama, inleme ve çığlıkların dışında şehirde başka bir ses duyulmuyordu. Zaman geçtikçe çocukların sesleri daha az geliyordu. Ağlaması kesilen çocuğun öldüğünü anlıyorduk. Ben o zaman 14 yaşındaydım ve o yaşta böyle bir görüntü görmek o kadar korkunçtu ki; size anlatamam. Eğer insan korkuyla ölseydi, eminim o gece ölürdüm. Ama belli ki; hiç kimse korkuyla ölmez. Bu nedenle böyle korkunç bir katliama dayandım.”

Arabada 25 kişi olduklarını anımsatan Ümit, kendisi dâhil sadece 4 kişinin hayatta kalabildiğini, geri kalanların ise kimyasal gazla boğulduklarını dile getirdi.

SON ANDA MEZARDAN ÇIKARILDI

Akabinde ikinci bir hastaneye kaldırıldığını ve burada uzun bir süre kendine gelemediğini dile getiren Ümit, daha sonra kefene sarıldığını ve hayatını kaybedenlerle birlikte mezarlığa götürüldüğünü hatırlattı.

Ümit, toprağa verilmek üzereyken hareket edip ölmediğinin fark edildiğini ve tekrar hastaneye gönderilmeden önce bu anın etraftakilerce fotoğrafının çekildiğini aktardı.

Hayatta kalabilmesi nedeniyle kendisine Ümit ismini verdiğini belirten Halepçeli, daha önce de Irak ordusunun evlerine düşen bombasından sağ kurtulduğunu anlattı.

Yorumlar (0)
15
açık
Namaz Vakti 21 Kasım 2024
İmsak 06:22
Güneş 07:52
Öğle 12:55
İkindi 15:25
Akşam 17:48
Yatsı 19:12
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 11 31
2. Fenerbahçe 11 26
3. Samsunspor 12 25
4. Eyüpspor 12 22
5. Beşiktaş 11 21
6. Göztepe 11 18
7. Sivasspor 12 17
8. Başakşehir 11 16
9. Kasımpasa 12 14
10. Konyaspor 12 14
11. Antalyaspor 12 14
12. Rizespor 11 13
13. Trabzonspor 11 12
14. Gaziantep FK 11 12
15. Kayserispor 11 12
16. Bodrumspor 12 11
17. Alanyaspor 11 10
18. Hatayspor 11 6
19. A.Demirspor 11 2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 12 25
2. Bandırmaspor 12 24
3. Erzurumspor 12 22
4. Karagümrük 12 21
5. Igdir FK 12 21
6. Ankaragücü 12 19
7. Ahlatçı Çorum FK 12 19
8. Boluspor 12 18
9. Şanlıurfaspor 12 18
10. Manisa FK 12 17
11. Esenler Erokspor 12 17
12. Ümraniye 12 17
13. Pendikspor 12 17
14. Keçiörengücü 12 15
15. Gençlerbirliği 12 15
16. İstanbulspor 12 14
17. Amed Sportif 12 14
18. Sakaryaspor 12 13
19. Adanaspor 12 7
20. Yeni Malatyaspor 12 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 11 28
2. M.City 11 23
3. Chelsea 11 19
4. Arsenal 11 19
5. Nottingham Forest 11 19
6. Brighton 11 19
7. Fulham 11 18
8. Newcastle 11 18
9. Aston Villa 11 18
10. Tottenham 11 16
11. Brentford 11 16
12. Bournemouth 11 15
13. M. United 11 15
14. West Ham United 11 12
15. Leicester City 11 10
16. Everton 11 10
17. Ipswich Town 11 8
18. Crystal Palace 11 7
19. Wolves 11 6
20. Southampton 11 4
Takımlar O P
1. Barcelona 13 33
2. Real Madrid 12 27
3. Atletico Madrid 13 26
4. Villarreal 12 24
5. Osasuna 13 21
6. Athletic Bilbao 13 20
7. Real Betis 13 20
8. Real Sociedad 13 18
9. Mallorca 13 18
10. Girona 13 18
11. Celta Vigo 13 17
12. Rayo Vallecano 12 16
13. Sevilla 13 15
14. Leganes 13 14
15. Deportivo Alaves 13 13
16. Las Palmas 13 12
17. Getafe 13 10
18. Espanyol 12 10
19. Real Valladolid 13 9
20. Valencia 11 7
Günün Karikatürü Tümü