İstişare, karar, Uygulama -3

Müşâvere Öncesinde, Anında Ve Sonrasında Takip Edilecek Metot

Hedefe ulaşmak için takip edilmesi gereken bu metotlar genel hatlarıyla şöyledir:

a) Danışmanların raporlarıyla birlikte alternatifler tespit edilmeli,

Alternatiflerin faydası, çeşitli şartlarda çeşitli çarelerin ortaya konması demektir.

b) Ehil insanlar ihtisas ve takva sahibi olmalı,

Sahasında uzman olması ehliyetin şartındandır. Takva sahibi olması, basiretli olmasına ve fârukiyyete/ayırt edicilik lütfuna sebep olması büyük ihtimaldir.

c) Fikri kabul edilen üzülmeli, reddedilen ise sevinmeli,

Karar alacak liderin, fikrini kabul etmesi neticesinde kararına sebep olursa “ya benim dediğim isabetli değilse ne olur benim halim” diye üzülür. Fikri kabul edilmeyen “ben mesuliyetten kurtuldum” diyerek sevinir.

d) Karara muhalefet eden uygulamayı ilk yapan olmalı,

Karara muhalefet edenin karara uyanın ilki olması prensibi, gruplaşmaya ve parçalanmaya engel olmasını sağlar.

e) Neticeyi tevekkül ile karşılamalı,

Mümine gereken, sebepleri yaratıcı bilmeyerek belki sebeplerle Allah’a güvenmek, havale etmektir.

f) Kadere razı olmalı, ibretler almalıdır.

İstişare seyrinde azmettikten sonra Allah’a tevekkül etmek, bir manada kadere razı olmaktır.

Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.s.), Uhud savaşında yapılan hatalardan dolayı ders aldı, hikmetli davrandı, söz dinlemeyen sahabilere, kaba davranmadı, kalplerini kırmadı ve şu âyet-i kerime ile adeta tebrik edildi:

“Allah’tan olan rahmetledir ki onlara yumuşak davrandın. Eğer kaba ve katı olsaydın muhakkak etrafından dağılırlardı. Artık onları(n sana olan hatalarını) affet, onlar için (Allah’a karşı yaptıkları günahlardan dolayı Allah’tan) mağfiret dile! Onlarla (hakkında nass olmayan her) iş hakkında istişâre et. Azmedince de Allah’a tevekkül et. Şüphesiz Allah (kendisine) tevekkül edenleri sever.”

(Âl-i Imrân sûresi 3/159.)

3ALTIN ÖĞÜT

1. Düşünceler daima saygı değer hakikatlerden zerrelerdir. Hiçbir düşünceyi toptan reddetmeyeceksiniz.

2. Hiçbir varlığın ve fikrin sadece kendinizde olduğunu iddia etmeyeceksiniz.

3. Yerlerine daha tatmin edicisini ve faydalısını yerleştirinceye kadar kurulmuş, yerleşmiş hiçbir âdet ve geleneği bozmaya ve yıkmaya çalışmayacaksınız.

Kethüdazâde Mehmed Ârif Efendi