15.08.2020, 15:12

Aile'nın Tarihsel Süreci ve Psikoterapi'deki Önemi -1

       İnsanın var olduğu günden bu yana her dönemde en önemli yapı olan ailenin toplum içindeki önemi ve değeri her geçen gün  daha fazla artmaktadır. İçerisinde çok önemli yapılar barındıran her birinin tek tek ele alınıp üzerinde durulması gereken aile “dünyanın mikro kozmozu ve küçük bir evrenidir”(Satir 1988). İnsanlık tarihi boyunca aile yapılanmaları incelendiğinde sosyologlar, büyük oranda premodern çağlardan beri aile biçiminin geniş aile olarak başladığını hatta Engels gibi bazı materyalist düşünürler daha da ileri giderek ilk ilişkilerin herhangi bir düzen ve yapı olmadan tesadüfen, rastgele ilişkiler ile başladığını iddia edegelmişlerdir. Oysa bugünkü araştırmalar hiç şüphesiz gösteriyor ki bilinen en eski dönemlerden bu yana bir anne, baba ve bağımlı çocuklardan oluşan ”çekirdek aile” yapılanması, en “ilkel” dönemlerden beri hep var olmuştur. Bu süre içinde ilişki biçimleri, yaşantısal örüntüler, tanımlamalar çok değişse bile çocukların dünyaya getirilmesi, sosyalleşmeleri, bir ekonomik iş birliği olması, çocuklara eşe ve ebeveynlere roller verilmesi ve böylece bir “yakınlığa” sebep olması gibi işlevleri hep aynı kalmıştır (Strons Devault 1986)

    Aile yaşamı ile ilgili kurallar tarihsel süreç içerisinde özellikle sosyo-ekonomik faktörlerin etkisiyle değişime zorlanmıştır (Cootz 2005) Devrimler, ekonomik buhranlar, doğal afetler, savaşlar gibi pek çok sebep ailedeki kuralların değişimine sebep olmuştur.  İnsanlık tarihindeki en önemli kırılma noktalarına baktığımızda genel olarak avcı toplayıcılıktan tarım toplumuna geçiş, yazının icadı ve bütün zamanlardaki değişimi çok hızlı ve kısa sürede kat eden sanayi devrimi olduğunu görürüz(Giddens). İngiltere de başlayan bu devrim kısa sürede yayılmış, önce Avrupa da  daha sonra ise  neredeyse tüm dünyada ekonomiden, ilişkilere, bireyden aileye tüm sosyal yapıyı  değiştirmiştir. Binlerce yıldan beri süregelen tarıma dayalı geçmiş, endüstriyel işçilik ile birlikte zaman algısını, özgürlük bağımsızlık, kendi kendine yetme, toplumsal yapılaşma ki bunun en önemli bileşeni olan aile ve aileyi oluşturan dinamikleri tamamen değiştirmiştir. Geleneksel dönemdeki çekirdek aile yapısı ile “ modern” dönemdeki aile yapılanması özellikle mülkiyet hakkının oluşması ile çok farklılaşmıştır. Genel bir ifade ile 18. Yüzyıl öncesine kadar evlilikler, şartları gereği daha çok, mülkü elde etmek, çiftliklerde, tarımda çeşitli işlerde çalıştırılmak için çocuk yetiştirmek için yapılan bir eylemdi. Bugün bizim düşündüğümüz manadaki evlilik anlayışından çok uzaktı, özellikle orta çağ Avrupa’sında 18. Yüzyıla kadar şu an bizim aşk, aile, sevgi, karşılıklı bağ gibi kalıplar ile ilgili fikirlerimiz son derece olağandışı sayılırdı (John Boswell).Evliliklerin temelinde bugün bizim anladığımız gibi mahrem bir ilişki yoktu. Hiç kuşkusuz iyi bir evlilik için bu her zaman çok önemliydi fakat evliliğin temeli değildi. Hatta Avrupa’da aşk, en iyi tabir ile bir zayıflık hatta hastalık olarak görünürdü. Orta çağ Avrupa’sında asketik bakış o kadar ileri gitti ki “kişinin karısını duyguları ile sevmesi zinadır” deyimi söylendi(Boswell). Asketik bakış açısı bazı kesimlerde o kadar uç bir hal aldı ki günümüzde evliliğin en temel dinamiği olarak gördüğümüz cinsellik, çocuk yapmak için mecbur olunan, başka bir şekilde düşünülmesi, cinsel bir haz alınması haram olan bir eylem olarak görüldü(The protestan ethic and the esprit of capitalizm. Max Weber 1920). Endüstri devrimi ile birlikte bugün anladığımız manada romantik aşk kavramı varlığını hissettirmeye başladı. Romantik aşk toplumsal ve tarihsel etkiler ile şekillenen bir yapıdır. Ekonomik yapıdaki büyüme, hayatın hemen her alanındaki olağan üstü değişim, buhar enerjisi ile başlayan büyük dönüşüm, çok daha hızlı iletişim ve etkileşimi beraberinde getirdi. Ekonomik hayatın tamamen değişimi ve iletişimin binlerce yıllık geçmişe oranla - ki insanlık, sanayi devrimine kadar neredeyse saatte ortalama 20 km hızla hareket edebildi- çok hızlı ilerleyen iletişim, toplumdaki her yapıyı bir daha geri dönmeyecek şekilde değiştirdiği gibi aileyi, aileye bakışı, aile içindeki örüntüleri çok farklı kalıplar içerisine aldı. Bugün bizim anladığımız manadaki çekirdek aile yapısı özellikle son yüz elli yıllık bir tarihte şekillenmeye başladı.                        

Yorumlar (1)
Esila Korkmaz 4 yıl önce
Bu makaleleriniz için çok teşekkür ederim. Çok faydalı buldum. Yazılarınızın devamını bekliyoruz hocam.
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 18 Ocak 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 19 51
2. Fenerbahçe 18 42
3. Samsunspor 18 36
4. Göztepe 18 31
5. Eyüpspor 18 30
6. Beşiktaş 18 30
7. Başakşehir 18 26
8. Gaziantep FK 18 25
9. Rizespor 18 24
10. Trabzonspor 18 22
11. Alanyaspor 18 22
12. Kasımpasa 18 21
13. Antalyaspor 18 21
14. Konyaspor 18 20
15. Sivasspor 18 20
16. Kayserispor 18 16
17. Bodrumspor 18 15
18. Hatayspor 19 10
19. A.Demirspor 18 5
Takımlar O P
1. Kocaelispor 19 41
2. Karagümrük 19 34
3. Bandırmaspor 19 34
4. Ankaragücü 20 30
5. Erzurumspor 19 30
6. Ahlatçı Çorum FK 19 29
7. Amed Sportif 19 29
8. Boluspor 19 28
9. İstanbulspor 19 27
10. Pendikspor 19 27
11. Keçiörengücü 19 27
12. Gençlerbirliği 19 27
13. Ümraniye 19 26
14. Manisa FK 19 26
15. Igdir FK 19 25
16. Şanlıurfaspor 20 25
17. Esenler Erokspor 19 23
18. Sakaryaspor 19 23
19. Adanaspor 19 15
20. Yeni Malatyaspor 19 -3
Takımlar O P
1. Liverpool 20 47
2. Arsenal 21 43
3. Nottingham Forest 21 41
4. Newcastle 21 38
5. Chelsea 21 37
6. M.City 21 35
7. Aston Villa 21 35
8. Bournemouth 21 34
9. Brighton 21 31
10. Fulham 21 30
11. Brentford 21 28
12. M. United 21 26
13. West Ham United 21 26
14. Tottenham 21 24
15. Crystal Palace 21 24
16. Everton 20 17
17. Wolves 21 16
18. Ipswich Town 21 16
19. Leicester City 21 14
20. Southampton 21 6
Takımlar O P
1. Atletico Madrid 19 44
2. Real Madrid 19 43
3. Barcelona 19 38
4. Athletic Bilbao 19 36
5. Villarreal 19 30
6. Mallorca 19 30
7. Real Sociedad 19 28
8. Girona 19 28
9. Rayo Vallecano 19 25
10. Real Betis 19 25
11. Osasuna 19 25
12. Celta Vigo 19 24
13. Sevilla 19 23
14. Las Palmas 19 22
15. Getafe 19 19
16. Leganes 19 19
17. Espanyol 20 19
18. Deportivo Alaves 19 17
19. Real Valladolid 20 15
20. Valencia 19 13
Günün Karikatürü Tümü