Şeyh Seyda hazretlerinin iki halifesi Bediuzzamanı ziyaret etmiştir. Şeyh Seyda El-Cezeri Bediuzzamanı seven âlimlerdendi. Üstad Bediuzzaman da onu severdi.. ŞEYH SEYDANIN HALİFELERİNDEN VE BEDİUZZAMANI HAYATTAYKEN ZİYARET EDEN ÂLİMLERDEN BİRİ DİYARBAKIRLI ŞEYH M.EMİN HOCAEFENDİDİR... Bu zat halen hayattadır ve doksan yedi yasındadır. Şeyh Muhammed Emin Er Dünya çapında tanınan bir âlimdir. Amerika’da, Kanada’da, Japonya’da, Arap Ülkelerinde ve Avrupa’da bulunan İslami birey, cemaat ve teşkilatlar, hemen her yıl onu davet etmekteler.. O DA YÜZE YAKLAŞAN BU YAŞINDA BİLE oralara gidip tebliğ ve irşat görevlerini yerine getirmektedir ve onların ihtiyaç duyduğu fetvalılara, sorulara cevap vermektedir.... Fıkıhta , tefsirde, sarfta, nahivde, fetvalara dair meselelerde ve bir çok ilim dalında otuz üç tane eser yazmıştır.. Arapça kitapları Suriye’nin başkenti Şam’da bulunan darus-sakafe vet-turas adlı yayınevi tarafından Endülüs kitaplar dizisi adıyla basılmaktadır.. Kendisi Ankara’da ikamet etmektedir... Şeyh Seyda hazretlerinin Bediuzzamanı ziyaret eden halifelerinden diğeri de Mardin Kızıltepeli Şeyh Musa efendidir.. Bu iki halife de gelip mürşitleri CİZRELİ Şeyh Seyda’dan izin aldıktan sonra ziyarete gidiyorlar.. M. Emin Er Efendinin 1951 yılında Isparta’da yaptığı ziyareti ve Bedıuzzamanın Şeyh Şeyda hakkındaki sözleri nur camiasının meşhur kitaplarından olan SON ŞAHİTLER (yazarı Necmeddin Şahiner) adlı kitapta da etraflıca anlatılmaktadır.. Bediuzzaman, Şeyh M. Emine der ki: Şeyh Seyda’yı YAPTIĞI İLMİ VE TASAVVUFİ HİZMETLERİNDEN DOLAYI tebrik ederim ve ONUNLA İKİ CİHETLE ALAKDARIM...Beduzzamanın talebelerınden Zübeyir Gündüzalp bu iki alakayı zahiren ve batınen olarak şerheder.. Zaten Şeyh Seyda hazretlerinin hayatını anlatan ve içinde mektuplarının da olduğu mektubatta bu mesele geçmektedir.... (YAZARI DİYARBAKIR SİLVANLI ŞEYH ABDUSSAMED ELFARKİNİDİR Kİ BU ZAT DA ŞEYH SEYDA HAZRETLERİNİN HALİFELERİNDENDİ.ONUN FARSÇA VE ARAPÇA YAZDIĞI MUNACATLARI VE ŞİİRLERİ BU KİTAPTA VARDIR..ONLARIN EDEBİ AÇIDAN BELAGAT VE FESAHATTE BÜYÜK BİR NOKTADA OLDUKLARI OKUNUNCA FARKEDİLİYOR..KİTAPTA KÜRTÇE OLARAK TA BAZI KASİDELER VE ŞİİRLER VARDIR..).. M. Emin ER Efendi aynı zamanda mantık, beyan, bedi, usulul fıkıh, münazara, kelam ilimlerini DOĞUDA MEŞHUR MOLLA ABDULLAH EL-AVİNİNİN yanında okumuştur.Molla Abdullah Avini ASLEN BİTLİS taraflarından olup birinci dünya savaşındaki Rus istilasından sonra Merdinin Surgici mıntıkasının -Savur ve Bismil arasıdır-Avina köyüne gelip yerleşmişti. Molla Abdullah Avini ustad Bedıuzzamanın gençlik arkadaşlarındandı ve şark medreselerinde beraber okumuşlardı. lütfen bu bilgi için Şeyh Emin Er hoca efendinin camıul-mutun ed-dirasıyye adlı eserinin dokuzuncu ve on birinci sayfalarına bakınız.. Bu eser darus-sakafe vet-turas yayınları tarafından 2007 yılında Suriye’nin başkenti Şam’da basılmıştır... Ayrıca Bedıuzzamanın mübarek cenazesini de Şeyh Seyda Hazretlerının halifelerinden olan Şeyh Abdulhamid Urfayi yıkamıştır.. Bizzat ustad Bedıuzzaman onun yıkamasını vasiyet ediyor.. O zamanlar 1960’ta-Molla Abdulhamid Efendi Urfa Halilurrahman dergahının medresesinde talebe ve ilim tedrisatıyla meşguldü .. Bu zat Urfa’da tanınan eski âlimlerdendir... O, aslen Van taraflarından idi.. Şeyh Seyda Efendi de Bediuzzamanın gıyabi cenaze namazını Mardin’in Midyat ilçesinde kendisinin binlerce seveninin iştirakiyle kılmıştır.. Kalabalık o kadar çokmuş ki o zamanın basınının da ilgisini çekmiştir bu o olay basında da çıkmıştır..Zaten üstadın Urfa’daki cenaze merasimine de on binlerce insan katılıyor.... Şeyh Sedanın kıldığı bu gıyabi cenaze namazı nur talebeleri arasında meşhur olan ve Necmeddin Şahinerin yazdığı BİLİNMEYEN TARAFLARIYLA BEDİUZZAMAN adlı eserde geçmektedir (bakınız sayfa 432-433,nesil yayınları 55.baskı)
Şeyh Şeyda hazretlerinin Mardin Kiziltepeli halifesi Şeyh Musa efendi de Bediuzzamani ziyaret etmiştir ve gitmeden önce gelip Şeyh Seyda hazretlerine sormuş, şeyh efendi de izin vermiştir.. Şeyh Musa, ikisinin selamlarını birbirine iletmiştir. Şeyh Musa, Mardin-Diyarbakır arasında mezarı, kubbesi bulunup halk arasında meşhur olan Sultan Şeyhmus (Şeyh Musa bin Mahin EZ-ZULİ) hazretlerinin neslindendir. Sultan Şeyhmus, Şeyh Abdulkadir Geylaninin zamanında yetişen ve yaşayan meşhur evliyalardandır.ikisi birbiriyle tanışırdı..İmam Şarani k.s. tabakat-ı kubra adlı eserinde onun hayatını vermektedir.... Hatta Bediuzzaman hazretleri Musa efendiye demiş ki: talebeliğimde bir ara Şeyh Seydanın babası Şeyh Ömer Zenganinin de yanında okumuşum.. bu bilgi Beduzzamanın hayatını anlatan kitaplarda geçmemektedir.. Belki o talebelik kısa sürmüştür ve onun için zikredilmemiştir veya başka sebeplerden dolayı... Ama bu bilgi makuldür... Çünkü o zamanlar şeyh Ömer Zengani, Nakşibendîlerin doğuda en büyük merkezlerinden biri olan Botanın Basret köyünde yıllarca müderrislik yapmıştır. Ve hatta şeyh Halid Zibarinin vefatından sonra altı yıl kadar şeyh Hüseyin’in tedrisatı için medreseyi, dergâhı ve Botan mıntıkasının sorunlarının halli, davalarını, birbirleriyle ağır sorunları olan kişilerin, ailelerin ve toplulukların barıştırılmaları işlerini idare etmiştir. ÇÜNKÜ O ZAMANLAR MEDRESELER VE DERGAHLAR GÜNÜMÜZ MAHKEMELERİNİN DE İŞLEVİNİ GÖRMEKTEYDİLER.. HALK ARASINDA, BU AĞIR MESELELERİN ALİMLER VE ŞEYH EFENDİLER TARAFINDAN ÇÖZÜME KAVUŞTURULMASINA SULH DENİRDİ.GENİŞ HALK TABAKALARI BU ZATLARI SEVDİĞİNDEN ONLARI DİNLERDİ...basrete yakin tanze medresesinde bediuzzamanin okudugu kesindir .. seyh seydanin kayinpederi,ŞEYH NURULLAH SEYDA Efendinin annesi vasıtasıyla dedesi ŞEYH HÜSEYİN ZİBARİ hazretleri 1863 yillari civarinda postnisin olmustur ..Şeyh Huseyinin kardesi Şeyh Halid ve Bediuzzaman TANZE MEDRESESINDE berbaer okumuslar..BU BİLGİ YAŞLI NESİL TARAFINDAN AKTARILMAKTADIR...su an hayatta olan ve Şeyh Şeyda Hazretlerinin talebelerinden olan Diyarbakirli Molla Bahaddin der ki Şeyh Seyda hazretlerinin sohbetindeydik.Adiyamandan bir grup insan geldi.baslarinda Molla Mahmud adli bir hoca vardi.Şeyh efendiye dediler ki kurban biz Bediuzzamani ziyarete gittik ve ondan tarikat de istedik ... Bediuzzaman dedi ki Cizre de bir Şeyh efendi var adı Şeyh Seyda’dır. Ona gidin ve tarikatına intisap edin.. Benim mesleğim sadece risaleleri okumak ve okutmaktır... Ama şayet tarikat niyetiniz de varsa , hem risalelerimi okuyup hem de bir tarikata intisap edebilirsiniz .. Bunlar birbirine ters şeyler değildir. tarikat ve tasavvuf dersinizi de Şeyh Seyda dan alın.... MOLLA BAHADDİN AYYILDIZ DEDİ Kİ şeyh seyda efendi o Adıyamanlı insanları tarikata kabul edip ONLARA tövbe verdi..bu bilgi Şeyh Seyda efendinin hayatini anlatan videolarda da var .İsteyen you tuba Şeyh Seyda El-Cezeri diye yazarsa tüm bölümleri izleyebilir.ZATEN BASRET BÖLGESİNİN ANA MERKEZİ BOTAN VE HİZAN KOMŞUDURLAR..hizan Botana bitişiktir.... Pervari Botandır ve hizanla sınır komşusudur.... Doğu insanı bunu bilir.. Çoğu Hizanlı da Botan dan oraya göç etmişlerdir.. BEDİUZZAMAN DA ASLEN CİZRELİDİR... Bu bilgi yine Bediuzzamanın yaşayan talebelerinden URFALI ABDULKADİR BADILLININ Bediuzzamanın hayatını yazdığı kitabında mevcuttur... Ayrıca meşhur nur talebelerinden yazar necmeddin şahiner de NURS YOLU adlı kitabında der ki Bediuzzaman aslen Cizrelidir.. dedeleri ve akrabaları -ikisinin adı mirza ali ve mirza reşandır-cizre emirinin isteğiyle hizan, Bitlis bölgesindeki halka dinlerini öğretmek ve ilim öğretmek maksadıyla oraya gönderilmişlerdir..bu bilgi bizzat Bediuzzamandan da nakledilmiştir.. Ayrıca Bediuzzamanın risalelerde onlardan sitayişle bahsettiği ve seyda diye andığı Bitlisli şeyh Abdurrahman Taği de aslen Botanlıdırlar ve oradan Bitlis’e, Hizana göç etmişlerdir. Bediuzzaman da Taği medresesinde okumuştur..onun hayatının anlatıldığı tarihçe-ı hayatta bu malumat vardır... Bediuzzaman hazretlerinin babası sufi mirza,kardeşleri molla Abdullah ve molla Muhammed de GAVS-I HİZAN DİYE MEŞHUR OLN SEYYİD SIBĞATULLAH ARVASİNİNİN OĞLU ŞEYH NUR MUHMMED ve onun halifesi ŞEYH ABDURRAHMAN TAĞİNİN (BİTLİS NORŞİNLİ SEYDA) sevenlerinden ve müntesiplerinden idiler.. Bediuzzaman uveysiyyulmeşreptir ve Hz aliden, ali Zeynelabidin ve Şeyh Abdulkadir Geylani vasatsıyla hakikat(tasavvuf) dersini aldığını risalelerinde ifade eder.. Hizanlı seyyid sıbğatullah Arvasi, ilim tahsilini Basrette yapmış, ilk tasavvufi intisabını oranın o zamanki mürşidi CİZRELİ ŞEYH HALİD CEZERİDEN almıştır.SEYYİD SIBGATULLAH ARVASİNİN dört yıl kadar basret medresesinde ilim okuduğu kitaplarda yazılmakta ve şifahen de aktarılmaktadır...Bu bilgi bediuzzamanın Seyda diye muhabbetle andığı şeyh Abdurrahman Taği hazretlerinin mektubatlarında şöyle geçmektedir (kırk üçüncü mektup) SAHEBE ŞEYH HALİD ELCEZERİ ELLEZİ KALE - ŞEYH SALİH SİPKİ Fİ HAKKIHİ HUVE KUTBUN .. FESELEKE İNDEHU TARİKEZ-ZUHDİ VER-RİYADETİ... FE EMEREHU BİL İRŞADİ FELEM YETEMESSEL BİHİ LI ŞUHUDİHİ NEFSEHU GAYRE KABİLİN LİL EMANETİ.. SUMME BADE VEFATİHİ KUDDİSE SİRRUH BAESE HALFEHU KUTBU DAİRETİL İRŞAD MEVLANA VE MURŞİDUNA ŞEYH SEYYİD TAHA KUDDİSE SİRRUH FEKALE TERBİYETUL VALİD ALEL VELED FEZEHEBE SERİAN ..TERCÜMESİ :O (SEYYİD SIBGATULLAH ARVASİ) ŞEYH HALİD CEZERİYE İTTİBA ETTİ VE SOHBETİNE KATILDI. ŞEYH SALİH SİPKİ, ONUN İÇİN (ŞEYH HALİD CEZERİ İÇİN) KUTUBLUĞA ŞEHADET ETMİŞTİR. VE ONUN YANINDA ZÜHD VE RİYAZET TARİKİNE (TASAVVUFA) SULUK ETTİ.. VE (ŞEYH HALİD) ONA İRŞADI(HİLAFETİ) EMRETTİ AMA O(SEYYİD SIBGATULLAH ÖZÜR BEYAN EDEREK) ONU YAPAMAYACAĞINI VE KENDİSİNİN BU EMANETİ YERİNE GETİREMEYEBİLECEĞİNİ İFADE ETTİ..SONRA ONUN(ŞEYH HALİDİN CEZERİNİN) VEFATINDAN SONRA KUTB-I DAİRE-I İRŞAD MEVLANA VE MURŞİDUNA SEYYIİD TAHA NEHRİ CEVAP GÖNDERDİ. VE DEDİKİ EVLADIN TERBİYESİ BABANIN ÜZERİNDEDİR.. VE BUNUN ÜZERİNE EMRİNE SURATEN İCABET ETTİ. . (LÜTFEN ARAPÇA OLAN VE BİRLİKTE BASILAN ŞU KİTAPLARA BAKINIZ: KİTABANİ MUSSEMEYAN BİL-MEKTUBAT. BU İKİ KİTAP ŞEYH ABDURRAHMAN TAĞİNİN VE SEYYİD SIBGATULLAH ARVASİNİN MEKTUPLARI VE FETVALARIDIRLAR.. SAYFA 74-75 BİRİNCİ BÖLÜM, KİTAP DİYARBAKIRDA BASILMIŞTIR... Şeyh Halit Zibari hazretlerinden(vefat tarihi miladi 1863) itibaren, ehl-ı beytten ve seyyit olan zibari meşayihleri basrette murş id olmuşlardır. Onların medreselerinden onlarca âlim ve mutasavvıf yetişmiştir. BASRETTEN HİLAFET ALAN ALİMLERDEN BİRİ DE DİYARBAKIRLI ŞEYH ABDURRAHMAN AKTEPİNİN BABASI ŞEYH HASAN NURANİDİR.. ŞEYH ABDURRAHMANIN,OĞLU ŞEYH ASKERİ VE ŞEYH KERBELAİNİN KÜRTÇE ,ARAPÇA VE FARÇA ŞİİRLERDEN OLUŞAN DİVANLARI MEŞHURDURLAR...GENELDE ŞİİRLER KÜRTÇEDİR..ZİBAR (ZéBAR)ŞEYHLERİ ,annesi vasıtasıyla Şeyh M. Nurullah Seyda el-cezerinin de dedeleridirler. ŞEYH İBRAHİM HAKKI, ŞEYH MUHYEDDİ VE ŞEYH HÜSEYİN ZİBARİ (BASRETİLER)o koldan yetişen meşhur meşayihlerdendi... ALLAH HEPSİNE RAHMET EYLESİN VE İLİMLERİNDEN İSTİFADEYİ NASİP ETSİN..
Anılan kitapta NORŞİNLİ(BİTLİSİN GÜROYMAK İLÇESİNDEN)ŞEYH MAŞUK HAZRETLERİNİN DE bir mektubu vardır. O, BEDİUZZAMANIN Risale-i Nurlarda sitayişile bahsettiği Şeyh Abdurrahman Tağinin torunudur. Ve yine ŞARKTA HAZRET LAKABIYLA meşhur olan ŞEYH DİYAUDDİNİN yeğeninin oğludur. Bu zatlar meşhur olan ulema ve evliyalardandırlar. BEDİUZZAMAN ONLARIN NORŞİN VE TAĞ MEDRESELERİNDE OKUMUŞTUR.. Şeyh Maşuk Efendi o mektubunda Cizreli Şeyh Seyda Hazretlerinden şöyle bahseder VE EMMA MA KETEBTUM MİN İZNİ ŞEYH SEYDA (NAVVARALLAHU DARİHEHU )Lİ ZİYARETİL ULEMAİL AMİLİN VEL İSTİFADETİ MİN ERBABI EHLI-T TARİKATİ, FEMİMMA YEDULLU ALA ULUVVİ ŞANİH VE KEMALİ İRFANİH VE HULUSİ MEZİYYETİH. LİENNE HAZA KANE MESLEKE-S-SADATİ-L- KİRAM ELLEZİNE HİMMETUHUM İRŞADUL MUMİNİN. TERCÜMESİ :ŞEYH SEYDANIN (ALLAH CC .KABRİNİ NURLANDIRSIN) insanın kendi mürşidinden başka , ilimleriyle amil olan başka muşidleri de ziyaret edebileceği ve tarikat ehlinden istifade edebileceği noktasındaki sözlerine gelince,bu onun şanının yüceliğine,irfanının kemaline ve meziyetinin ihlasına delalet eder...Çünkü bu ,gayeleri insanları hidayet ve irşat etmek olan sadat-ı kiramın mesleği ve tavrıdır(bakınız adı geçen kitap,sayfa 118,ikinci bölüm)
Merhum Şeyh Maşuk (K.S.)bin dokuz yüz seksen yılından önce Cizre ye, Şeyh Seydanın oğlu olan Şeyh Muhammed Nurullah Efendiyi ziyarete geldi.Bilahare Şeyh M. Nurullah Efendi de onu hac esnasında, Medine de hastalandığında ziyaret etmiştir. Zaten bu hastalığın akabinde Şeyh Maşuk Efendi orada vefat etmiş ve MEDİNE-I MÜNEVVEREDE defnedilmiştir.. Merhum Şeyh M. Nurullah Efendi de bilahare hactan döndükten sonra , babasının müntesiplerinden kalabalık bir ulema ve hulefa grubuyla Norşine gidip ailesine taziyede bulunmuştur..İşte alimlerin ve mürşidlerin tavırları birbirine karşı böyle idi
Ayrıca Bediuzzaaman Hazretleri de 1960ta Urfaya gelirken, kendisini Molla Abdulmecid efendinin yıkamasını vasiyet etmiştir.Vefat edince Molla Abdulmecid onu yıkamıştır.MEZKUR Molla Abdulmecid , Şeyh Seyda Hazretlerinin halifelerindendi..kendisi Urfa Halilurrahman Dergahında uzun yıllar müderrislik yapmış ve bir çok alim yetiştirmiştir..O aslen Vanlı idi..bu bilgiler nur talebelerinin Bediuzzamanın Hayatıyla ilgili yazdıkları kitaplarda geçmektedirler..Ayrıca Bediuzzamanın talebelerinden Abdullah Yeğin de Urfada Bulunan Molla Abdulmecidin Bediuzzamana sık sık mektuplar yazdığını,kendilerinin de Bediuzzamanın emri üzerine ona cevaplar yazdıklarını ifade etmektedir..Molla Abdulmecidin ,mektupları vasıtasıyla şeyhi Şeyh Seydanın ve Bediuzzamanın selamlarını birbirlerine ilettiğini ifade etmektedir.
