Şeyh Muhammed Nurullah Seyda’nın 'Beyat' Görüşleri

Arapçada Bey’at Türkçe’de biat olarak kullanılan bu kelime satmak, satın almak, el vermek, alış-veriş yapmak, karşılıklı anlaşmaya varmak, itaat etmek anlamlarına gelir.[1]

Bey’at: Nefsini kendinden daha bilgili, terbiye ve irşadta daha mahir birine ısmarlamaktır. Satıcının sattığı malı veya hastanın kendini doktora teslim etmesi, gassalın karşısındaki meyyit gibi kendini teslim etmesidir. Bey’at, mahir, eğitici, arif, Peygamberimiz (s.a.v)’in sünnetine bağlı, kamil bir üstadın sohbetinde bulunmak, tavsiyelerini kabul etmek, nasihatlarını amele dökerek hayata tatbik etmektir.[2]

Bey’at’ın gayesi: Dahili ve harici amelleri ıslah etmek, nefis hastalıklarını tedavi etmektir. Bey’at etmenin gerekliliği, kamil bir şeyhin, faziletli bir mürşidi kamilin sohbetine girmek, ona bağlılığını kuvvetlendirmektir. İnsan yalnız kitap okumakla kemal seviyesine ulaşılamaz. Bir insan hattatın yanında oturmadıkça, kalemi nasıl tutuğunu, kağıdın üzerinde ne şekilde hareket ettirdiğini görmedikçe, hat sanatını öğrenemez. Mürşidi kamilin yanında bir günlük sohbetle elde edilen feyz, ilim yıllarca kitap okumakla elde edilemez. Doktorun tavsiyelerine uymayan bir hasta, doktora her ne kadar çok gitse, doktor çok tecrübeli becerikli da olsa bile hasta fayda göremez.[3]

Ona göre bey’at’ın hakikatı, gayeye ulaşmak, uçsuz bucaksız çöllerde kaybolmamak ve yolların tehlikelerden korunmaktır. Yolları kolaylıkla ve rahatlıkla kat etmek için yolu bilen bir arkadaş veya ulaştırıcı bir rehber seçmektir.[4]

Midat TOKHTAROV Bursa/2012

--------------------------------

[1] Dilaver Selvi, Kaynaklarıyla Tasavvuf, Semerkand Yay, İstanbul 2003, 1. C, s. 303

[2] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, Tasavvufun Sırları, s 42.

[3] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e., s 40.

[4] Muhammed Nurullah Seyda el-Cezerî, a.g.e, s 41.