Gönül Sohbeti İhlas

Bir akşam vakti, iki dost derin bir sohbetin içine dalmışlardı. İlham dolu bir atmosferde, ihlâsın derin manasını kavramaya çalışıyorlardı.

Derviş: "İhlâs... Gerçek anlamda Allah'a yönelmenin, yaptığımız her amelde yalnız O'nun rızasını gözetmenin adı değil mi?"

Pirdaş: "Evet, ihlâs, amelin ruhudur. 
İmam Gazali Rahmetullahi Aleyh, 'Amel ihlâs ile değer kazanır, ihlâssız bir amel cansız bir bedene benzer,' derdi. Amellerimiz ne kadar büyük görünse de eğer içinde ihlâs yoksa, bir anlamı kalmaz."

Derviş: "Bu bana İbn Ataullah Rahmetullahi Aleyh'in hikmetlerinden birini hatırlatıyor. Şöyle diyordu: 'Amelinle halk arasında olmak, ihlâsın zedelenmesine yol açar. Amelinin Allah katında makbul olması, kalbinde halkın nazarından uzak olmakla mümkündür.' Gerçekten de bazen, insanların beğenisiyle tatmin olmaya çalışırken ihlâsımızı kaybetmiyor muyuz?"

Pirdaş: "Haklısın. İhlas safiyeti gerektirir. Niyetimizi ne kadar Allah için temiz tutarsak, o kadar yakınız O'na. Bak, bu konuda bir ayet geliyor aklıma: 'Halbuki onlara, Allah’a kulluk etmeleri, Hanîfler olarak O’na yürekten inanıp boyun eğmeleri, namaz kılmaları ve zekât vermeleri emredilmişti. Doğru din de işte budur.' (Beyyine, 5). İhlâsla yapılmış her iş, Allah katında makbul olur."

Derviş: "Bu ayet gerçekten insanı derin düşüncelere sevk ediyor. Peygamber Efendimiz Sallallahu Aleyhi Vesellem'de şöyle buyuruyor: 'Ameller niyetlere göredir.' (Buhârî, Bed'ü'l-vahy, 1). Yani her işimizde, niyetimiz Allah rızası olmazsa, ne yaparsak yapalım, boş bir çaba olur."

Pirdaş: "Gerçekten öyle. Bu konuda Hasan Basri Rahmetullahi Aleyh'in bir kıssasını hatırlıyorum. Bir gün, insanlar onun yanına gelmiş ve çokça ibadet ettiklerini söylemişler. O da onlara demiş ki: 'Siz ne kadar ibadet ederseniz edin, ihlâsınız yoksa amelleriniz bir işe yaramaz. Asıl mesele kalbinizdeki niyetin saflığıdır.' Hasan Basri Rahmetullahi Aleyh'in bu uyarısı ne kadar önemli değil mi?"

Derviş: "Kesinlikle. Bu kıssa bana, ihlâsın ibadetle değil, niyetle ölçüldüğünü bir kez daha hatırlattı. İşte bu yüzden sürekli kendimize dönüp niyetlerimizi gözden geçirmemiz lazım. Yoksa ihlâsımız kaybolur gider."

Pirdaş: "Haklısın dostum. Bu da bana bir başka kıssayı hatırlattı. Bir gün bir sahabe, Peygamber Efendimize Sallallahu Aleyhi Vesellem'e gelerek savaşmak istediğini ancak bir yandan da ganimet kazanmayı düşündüğünü söyledi. Peygamber Efendimiz Sallallahu Aleyhi Vesellem ona, 'Eğer niyetin Allah için değilse, Allah’tan hiçbir şey bekleme,' buyurdu. Bu, gerçekten bizi düşündüren bir uyarı değil mi?"

Derviş: "Ne kadar hikmet dolu bir uyarı... Dünyaya dair kaygılarımız bizi ihlâstan uzaklaştırıyor. Oysa ki, Allah sadece kalbimize bakıyor, niyetimize bakıyor."

Pirdaş: "Tam da öyle. Ve işte ihlâsla ilgili en güzel örneklerden biri, Ebu Hureyre Radiyallahu Anh'ın anlattığı şu kıssa: Bir zamanlar, zengin bir adam tüm malını Allah yolunda infak eder, bir diğeri ise ilim yolunda çalışır, bir başkası da savaşlarda kahramanca mücadele eder. Ancak kıyamet gününde Allah onlara 'Bu amelleri benim için mi yaptınız, yoksa insanlardan takdir beklemek için mi?' diye sorar. İhlâssız oldukları için hepsi reddedilir."

Derviş: "Bu kıssa, ibadet ve iyi işlerimizin gerçekten Allah için olup olmadığını sorgulamamız gerektiğini hatırlatıyor. Dışarıdan ne kadar büyük işler yaparsak yapalım, kalpte ihlâs yoksa hiçbir değeri kalmıyor."

Bu sohbet, ihlâsın ne denli derin ve önemli bir kavram olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor. Her işte, niyetin ve kalbin temizliği, yapılan amelin Allah katında bir değeri olup olmadığını belirler. Bu yüzden, ne yaparsak yapalım, ihlâsı elden bırakmadan hareket etmek gerekir.
"Ya Rabbi! Amellerimizi ihlâsla, sadece Senin rızanı gözeterek yapmayı nasip eyle. Kalplerimizi dünya sevgisinden ve riya dolu düşüncelerden arındır. Bizi, yaptığımız her işte samimiyetle ve yalnızca Senin için hareket eden kullarından eyle. İhlâsımızı daim kıl, amellerimizi kabul buyur. Ya Rabb! Yalnızca Senin huzurunda eğilen, yalnızca Senin rızanı arzulayan kullar olmayı bizlere lütfeyle. Amin."