İSLAM VE KÜLTÜR

Muazzam Bir Hatim Şekli: Hz Osman Hatmi

Hz. Osman (r.a), Kuranı yediye böler, Cuma gecesi Bakara süresini okumaya başlar, Perşembe gece­si hatmi tamamlardı. Yani haftada bir hatmederdi.

Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’in:

“Sizin en hayırlınız, Kur’ân’ı öğrenen ve öğreteninizdir!”

(Buhârî, Fedâilü’l-Kur’ân 21.) 

Hadîs-i şerîfini rivâyet eden Osman (r.a), Kur’ân-ı Kerîm’e büyük hizmetlerde bulunmuştur. Onun Kur’ân’a çok ehemmiyet verip hizmet ettiğini gören halk da bu yolda yürümüş, idârecilerini örnek almışlardır. Nitekim Ebû Abdurrahmân es-Sülemî (r.a), Hz. Osman’ın hilâfet devrinde kıraat hocalığına başlamış ve uzun müddet bu vazîfesine devam etmişti. Zaman zaman, Kûfe’de imâmet ve Kur’ân muallimliği yaptığı mescidi kastederek şöyle derdi:

“–Beni şu makâmımda oturmaya sevkeden şey, Allâh Rasûlü’nün: «Sizin en hayırlınız Kur’ân’ı öğrenen ve öğreteninizdir!» hadîs-i şerîfindeki müjdeye nâil olabilme arzusudur.” 

Hz. Osman’ın en mühim hizmetlerinden biri Kur’ân-ı Kerîm’i çoğaltarak belli başlı İslâm merkezlerine göndermesi olmuştur. Yaptığı bu hizmetler sebebiyle “Câmiu’l-Kur’ân: Kur’ân’ı Toplayan” vasfıyla tebcîl edilen Osman (r.a), Kur’ân-ı Kerîm ile çok meşgul olduğu için iki Mushaf eskitmişti. Her sabah kalktıklarında Mushaf-ı Şerîf’i hürmetle öpmeyi âdet hâline getirmişti.

Hz. Osman (r.a), Cuma gecesi Bakara sûresini okumaya başlar, Perşembe gece­si hatmi tamamlardı. Yani haftada bir hatmederdi. Diğer sahabîlerden İbn-i Mes’ûd (r.a) da, Kur’ân-ı Kerîm’i cumadan cumaya bir defa, Ramazan’da da üç günde bir hatmederdi. Muâz (r.a), üç günden daha kısa sürede bitirmeyi hoş görmezdi. Temim ed-Dârî’nin de haftada bir defa hatmettiği rivâyet edilir.

Muazzam Bir Hatim Şekli

Selefi salihinin ekserisinin de yaptığı gibi haftada bir hatim eden kişi Kuran’ı yediye böler.
Rivayet edilmiştir ki hz. Osman (r.anh) aşağıdaki gibi hatim ederdi.

  • Cuma gecesi Bakara suresinden Maide suresine kadar, 

  • Cumartesi gecesi En’am suresinden Hud suresine kadar,

  • Pazar gecesi Yusuf suresinden Meryem suresine kadar, 

  • Pazartesi gecesi Ta-ha suresinden Kasas suresine kadar,

  • Salı gecesi Ankebut suresinden Sad suresine kadar, 

  • Çarşamba gecesi Zümer suresinden Rahman suresine kadar,

  • Perşembe gecesi Vakıa suresinden Kuran-ı Kerim’in sonuna kadar.

(Gazali, İhya)

Hz. Osman’ın (r.anh) hatimlerinin şekilleri hakkında daha bir çok rivayetler vardır.
Ruh-ul Beyan tefsirinde zikredildiğine göre, bu şekil üzere hatmedenin duası mutlaka kabul olunur.

Hz. Osman hatimi:

  • Cuma gecesi: Bakara – Maide

  • Cumartesi gecesi: En’am – Hud

  • Pazar gecesi: Yusuf – Meryem

  • Pazartesi gecesi: Ta-ha – Kasas

  • Salı gecesi: Ankebut – Sad

  • Çarşamba gecesi: Zümer – Rahman

  • Perşembe gecesi: Vakıa – İhlas

Sureleri okunup hatim tamamlanır. Secdeleri yapıldıktan sonra dua edilir. Her sure bitiminde aşağıdaki dua okunur:

Her Sûrenin Bitiminde Yapılacak Duânın Mânâsı: 

“Rahman ve Rahim olan Allah (-u Teâlâ’n)ın ismiyle! Ey Allah! Hamd Sana mahsustur, (başıma gelen belâdan) şikâyet ancak Sanadır, yardım istenecek Zât ancak Sensin. Tevekkül (ve itimad) ancak Sanadır. (Ne kadar yaşasak da ölümümüzden sonra diriltilip) varış(ımız) ancak sana (olacak)dır.
Ey bütün mühim sıkıntılara kâfi gelen! Benim de bu muradım (ı ihsan ederek ban)a kifayet eyle. Ey Allah! Sen beni en sevdiğin işlere muvaffak eyle ve senin muhabbetinden öyle bol bir nasip bana ihsan eyle ki o varken hiçbir vesileye ihtiyaç duyulmasın. O çok yüce ve pek büyük Allah’ın yardımı olmaksızın (hiçbir şeye) güç-kuvvet olamaz.”