Başarı İçin Şu Hususlara Dikkat Edilmelidir:
1. İyi tespit edilen hedef.
Hedef, insanı harekete geçirir. Hedefin yüceliğine göre hareket edilir. Kişi de bu oranda yücelir. Hedefin isabetliliği oranında başarı olur.
2. Hedefe giden, sağa sola sapmayan yol.
Doğru hedefe doğru yolla ulaşılır. Buna sırât-ı mustakîm denir ki ifratın ve tefritin olmadığı ve itidalin olduğu yol demektir.
3. Yolda takip edilecek prensip ve metoda dikkat etmek, baştakini sona, sondakini de başa almamak.
Bir işi bir dakika da olsa öne alma aceleciliğinin olmaması, bir dakika da olsa sonraya bırakma tembelliğinin olmamasıdır. Buna “hikmet” denir. Hikmet, bir şeyi yerli yerine koymak demektir. Doğru zamanda, doğru mekânda, doğru ve doğruca iş yapmak, iç-dış birliğinin sağlanması, ideal ile realite dengesinin kurulması, söylenen ile yapılanın örtüşmesidir.
4. İdarecinin, idare edilen tarafından, idare edilenin de idare eden tarafından kontrol edilmesi, edebine uygun şekilde hesaba çekmeye/çekilmeye dikkat etmek.
Kontrol ve hesaba çekme işi kendi şahısları adına değil, dava adına olmalıdır. İş şahsî olursa nefisler devreye girer, nefis devreye girince de şeytan devreye girer. Şeytanın bulunduğu ortam ilâhî rahmetin olmadığı ortam demektir.
5. Büyük düşünmek.
Hedefi büyük olanlar büyük düşünürler.
İlimle bakmak, irfanla düşünmek, hikmetlice hareket etmek gerekir.
Doğru bilen doğru düşünür, doğru düşünen, doğruca hareket eder.
Bilgi, düşünce ve hareket, ulvî ideali olanlar için değer ifade eder.
Ulvî ideal, dünyayı de cenneti de hizmetçi kılan Allah’ın rızasını kazanmaktır.
Düşüncemizin büyüklüğü, başarımızın büyüklüğünü belirler.
Büyük düşünenler büyük gayret gösterirler.
Allah için büyük gayret sarf edilince ilâhî lütuf hâsıl olur. İlâhî lütfu Allah’a nispet ederek Allah’a yaklaşmaya vesile kılmalıdır.
6. Elimizdeki değerlerin; insan, başarı, imkân ve halkın bize olan teveccühün kıymetini bilmek.
İnsanın ve imkânın değerini bilmek, ulvî değerler için istihdam etmekle olur. Halkın teveccühünün kıymetini bilmek, istikamete, itidale ve herkese karşı âdil olmaya devam etmekledir.
7. Her gün, dünü bugünü düşünmek ve yarına hazırlıklı olmak.
Dünü düşünmek, nerede hata etmişsek hatayı öğretmen bilip ibret almak ve büyük hata işlemeye engel kılmak; dün doğru yapmışsak bugün daha iyisini yapmaya azmetmek; bugünü doğru ve isabetli yapınca istikbali kazanmış olacağımızı düşünerek insanı, planı ve imkânı değerlendirmek.
8. İdarecileri, problemi önceden görüp önlem alabilecek çapta olabilmeleri için talim ve terbiyeden geçirmek.
“Geleceğin yöneticisi, problemler çıkınca çözüm getirmeye çalışan kişi yerine, problemleri önceden tahmin ederek zamanında önlem alabilecek yapıdaki kişi olacaktır” gerçeğine göre talim ve terbiye programı uygulamalıdır.
9. Hepimiz için en önemli olan, konuşandan ziyade yapan olmaktır.
Bunun olması için, ne yapılacağını, başarılı olanların nasıl yaptıklarını bilmek gerekir.
Şu üç prensibi daima göz önünde tutmalıdır: 1) Planla, 2) Uygula, 3) Denetle.
10. Hedefe ulaşmak için basamakları tek tek ve önem vererek çıkmak.
“Uzak mesafelere ulaşmak, yakın mesafeleri aşmakla mümkündür.”
İmam Gazzali
11. Doğruyu sadece kendimizde görmemek.
“Kendi görüşünü beğenen kimse, doğruyu bulamaz.”
Hz. Ali (r.a.)
12. Hem kendi içimizde hem kendi işimizde hem de kendi aramızda birbirimize karşı samimi olmaya dikkat etmek.
İmkânsızı mümkün kılan ihlastır, samimiyettir.
“Samimiyet, imkânsızlıklar içinde imkânların doğmasına vesiledir.”
La Edrî
3 ALTIN ÖĞÜT
1. Düşünceler daima saygı değer hakikatlerden zerrelerdir. Hiçbir düşünceyi toptan reddetmeyeceksiniz
2. Hiçbir varlığın ve fikrin sadece kendinizde olduğunu iddia etmeyeceksiniz
3. Yerlerine daha tatmin edicisini ve faydalısını yerleştirinceye kadar kurulmuş, yerleşmiş hiçbir âdet ve geleneği bozmaya ve yıkmaya çalışmayacaksınız.
Kethüdâzâde Mehmed Ârif Efendi