Büyük günahlardan yani haramları işlemekten, farz ve vacipleri terk etmekten sakınmadan tutulan oruçlar ve kılınan namazlar küçük günahları bile affettiremiyor.
Âyet-i kerîmede Rabbimiz şöyle buyurmuştur:
إِن تَجْتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَنُدْخِلْكُم مُّدْخَلاً كَرِيماً
“Eğer yasaklandığınız büyük günahlardan kaçınırsanız, sizin küçük günahlarınızı örteriz ve sizi şerefli bir yere sokarız”
(Nisâ sûresi, 4/31)
Hadîs-i şerîfte de Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
"اَلصَّلَوَاتُ الْخَمْسُ. وَالْجُمُعَةُ إِلَى الْجُمُعَةِ. وَرَمَضَانُ إِلَى رَمَضَانِ. مُكَفِّرَاتٌ مَا بَيْنَهُنَّ. إِذَا اجْتَنَبَ الْكَبَائِرَ".
“Büyük günahlardan kaçınılması halinde beş vakit namaz, iki Cuma ve iki Ramazan (ayı), aralarında (işlenecek küçük) günahlara keffârettir.”
(Müslim, Tahâret, 16; Ahmed b. Hanbel, Müsned, II, 359.)
Aynı manada değerlendirmemiz gereken şu hadîs-i şerîf de böyledir:
" مَنْ لَمْ يَدَعْ قَوْلَ الزُّورِ وَالْعَمَلَ بِهِ فَلَيْسَ للهِ حَاجَةٌ فِي أَنْ يَدَعَ طَعَامَهُ وَشَرَابَهُ."
“Yalan konuşmayı, yalan sözlerle amel etmeyi terk etmeyen kimsenin yemesini ve içmesini terk etmesine Allah’ın ihtiyacı yoktur.”
(Buhârî, Savm, 8, Edep, 51; Ebû Dâvûd, Savm, 25; Tirmizî, Savm, 16.)
Diğer bir hadîs-i şerîfte şöyle buyurulmuştur:
“Nice oruç tutanlar vardır ki, orucundan susuzluktan ve açlıktan başka bir kazancı olmaz. Nice gece kalkıp nafile ibadet yapanlar vardır ki, bu kalkmasından ötürü uykusuzluktan başka bir kazancı olmaz.”
(İbn Mâce, Sıyâm, 21.)
Orucun keffaret olduğu günahlar, büyük günahlar mı, yoksa küçük günahlar mıdır? Bu konuda âyetin de hadîsin de hükmü nettir.
İmâmü’l-Haremeyn Cüveynî (rh.a.) buna, keffaret olan küçük günahlardır, diyor. Kadı İyaz (rh.a.) ise bu Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaatın mezhebidir, diyor. Büyük günahlara gelince, bunlara ancak tövbe veya Allah’ın rahmeti keffaret olur. Aliyyü’l-Kâri ise, Allah’ın rahmeti ile de keffaret olur başka bir şeyle de diyor. Nevevî de, günahlardan maksat, küçük günahlardır, eğer küçük günahları yoksa büyük günahların hafifletilmesi umulur; büyük günahları da yoksa dereceleri yükselir, diyor.
(A. el-Kârî, Mirkâtu’l-Mefâtîh Şerhu’l-Mişkâti’l-Mesâbîh, Mekke 1992; IV, 542.)
Şöyle de diyemeyiz: “Mademki böyle oruç makbul değildir, öyle ise niye tutayım ki?”
Bu oruç, avamın orucudur ki orucu tutmuştur, deriz.