8. Kötülük edene bile iyilik edendir.
İyilikle elde edilenler, kötülükle elde edilememektedir. İyilik etmek, şerrini gideremezse bile en azından azaltır.
“Hür kimse, ihsân ile köle yapılabilir.”
Hz. Ali (r.a.)
“İnsanoğlu iyilikle, yırtıcı hayvanlar tuzakla avlanır.”
Şeyh Sadi-i Şirâzî
“İnsanların en kötüsü, iyiliği kötülükle karşılayan ve insaların en iyisi, kötülüğe karşı iyilik yapandır.”
Hz. Ali (r.a.)
İyilik yapan hem Hak’tan hem halktan iyilik görür.
Herkese iyilik, problemini çözmekle başlar.
İyilik yapmayan, iyilik görmek istemeyen demektir. İdeal insan, bu hususta da örnek olan kimsedir.
Her amel istikbale atılmış bir tohumdur. İyilik ameli en erken meyve veren tohumdur. Âhirette ise bâkî olarak meyve verecektir.
“Gücenen ârif henüz sığsudur.”
Şeyh Sadi-i Şirâzî
9. Cezalandırmaya gücü yettiği halde af yolunu tutandır.
İnsanların en güçlü olduğu zaman haklı olduğu zamandır. Haklı adam, haklılığını bahane ederek haksızlık ederse gücünü kaybeder.
Câiz olan adâlettir. Kendi hakkı ile ilgili adâleti bırakıp affetmesi gücünü kaybettirmez, Allah’ın da onun gücüne güç katmasına sebep olur.
“Affetmek ve unutmak iyi insanların intikamıdır.”
F. Von Shiller
“Sesini değil, sözünü yükselt; çiçekleri büyüten gök gürültüsü değil, yağmurlardır.”
Mevlana
“Çakıl taşlarını kemâle erdiren çekiç darbeleri değil suyun okşayışlaıdır. „
R. Tagor
Biri bana düşmanlık etse ona 3 halden biriyle karşılık veririm:
a) Benden büyükse yaşına saygı duyar, mukabelede bulunmam,
b) Benden küçükse, büyüklüğün gereği ona kötü muameleye tenezzül etmem,
c) Yaşıtımsa ona af ve ihsanla muamelede bulunurum.
Ahnef b. Kays
“Allah Teala bir kula hayır murad ettiğinde onu dinde fakih ve dünyada zahid kılar ve nefsinin ayıbını kendisine gösterir.” (Deylemi, 1/242; Beyhaki, Şuab, 7/347)