2. Kötü Adam Kimdir?
Kötü adam; itikadı batıl, kalbinde kibir, hased, hırs, riya, cimrilik, kin, öfke gibi kötü huylar dolu, ameli fısk yani itaat sınırından çıkmış, ahlakı, kötü, yolu ya ifratta ya tefritte, nefsi ise şeytanın işini kolaylaştıran ve kötülüğü emreden yani nefs-i emare sahibi olan kimsedir.
a) Kötü Adamın Özellikleri
Allah’ın sevmediğini bildirdiği kimselerin özellikleri, kötü adamların özellikleridir. Yani fısk, haddi aşmak, fesatçılık, günahkârlık, nankörlük, küfür, zulüm, kibirlenmek, hıyanet, israfçılık, yalancılık, kibirlilik ve şımarıklıktır.
Bunlardan küfür hariç, diğer günahlar Müslümanlarda da bulunabilmektedir. Ama ne kötü olur Müslüman ismi ile kötü sıfatının yan yana gelmesi ve “Kötü Müslüman” denmesi!.. İşte bu konuda Allah Teâlâ şöyle belirtmiştir:
“İmandan sonra fâsıklık ismi ne çirkin olur!”
(Hucurât sûresi 49/11.)
b) Kötü Adamın En Belirgin Farklılıkları Nelerdir?
Kötü adamın en belirgin farklılıklarından birisi yalancılığıdır.
En kötü anlayışı, batıl ehli olmasına rağmen kendisini hak ehli görmesidir.
En belirgin zararı, fâizden sakınmayıp fâizi gelişmişliğin şartı, zinayı ve rüşveti normal, güçlünün zayıfı ezmesini meşru, üstünlüğü fazilet yarışı değil, zenginlik ve güçlülük görmesidir.
“Kötü insanlar, yeryüzüne serpilmiş bir avuç iyi insanı sınamaya yararlar.”
Voltaire
“İnsanları tanımak istiyorsan, onların iyilik ve kötülük dediklerinin ne olduğunu öğrenmeye çalış.”
Epictetos
“İnsanları iyi tanıyın! Her insanı kötü bilip kötülemeyin, her insanı da iyi bilip övmeyin.”
Mevlâna
“Kötülüğü bilmeyen, onun tuzağına düşer.”
Hz. Ömer (r.a.)
“Kötülük zehirdir. O zehri yeme! Zehir yiyenin hayatı mahvolur.”
Yusuf Has Hacib
“Bir kötülüğü beğenen, onu işleyenden daha kötüdür.”
Şemseddin Sami
Kötüyü ve kötü adamı bilmek, korunmak içindir. Bizde kötü adamın özelliklerinden varsa o sıfatlardan hemen kurtulma yoluna girip iyi sıfatlarla sıfatlanmaya gayret etmek gerekir.
Kötülükten kurtulmak için önce kötü adamlardan kurtulmak gerekir. İyi adamlarla birlikteliğe yönelmek ilke olmalıdır ki iyiliğin tadını alsın da iyilerden ayrılmasın, kötüleri bırakabilsin.
Günahlardan kurtulmanın en önemli iki şartı; 1) Günah ehlini ve günah ortamını terk etmek, 2) Sevap ehlini ve sevap ortamını bulmaktır.