1. İftarlarda az yemeye itina etmek
2. Bütün organlarımızla oruç tutmak
3. Yanlış alışkanlıkları terk edip güzel alışkanlıklar kazanmaya çalışmak
4. Kalp temizliğine çok gayret etmek
1. İftarlarda az yemeye itina etmek
Bu konuda Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:
“Âdemoğlu, midesinden daha kötü bir kap doldurmamıştır. Belini doğrultacak birkaç lokmacık ona yeter.”
(Tirmizî, Zühd, 47; İbn Mâce, Et’ıme, 50. )
“(Kâmil) mümin, karnını tamamen doyurmaz.”
(Dârimî, Vesâyâ, 1, no: 108.)
Çok yiyen, kalbini midesine yediren kimsedir.
2. Bütün organlarımızla oruç tutmak
Özellikle oruçlu gıybetten, yalandan, laf getirip götürmekten, faydasız ve boş sözden sakınmalıdır.
Bütün organlarıyla oruç tutmaya muvaffak kılınan, takvaya ermeye azmeden kimse demektir.
Hz. Peygamber (s.a.s.) şu iki hadîs-i şerîfte şöyle buyurmaktadır:
“Yalan konuşmayı, yalan sözlerle amel etmeyi terk etmeyen kimsenin yemesini, içmesini terk etmesine Allah’ın ihtiyacı yoktur.”
(Buhârî, Savm, 8, Edep, 51; Ebû Dâvûd, Savm, 25; Tirmizî, Savm, 16.)
“Nice oruç tutanlar vardır ki, orucundan susuz ve açlıktan başka bir kazancı olmaz. Nice gece kalkıp nafile ibadet yapanlar vardır ki, bu kalkmasından ötürü uykusuzluktan başka bir kazancı olmaz.”
(İbn Mâce, Sıyâm, 21.)
3. Yanlış alışkanlıkları terk edip güzel alışkanlıklar kazanmak
Her şey zıddı ile kazanılır. Çok yemekten kurtulmak, az yemekle mümkündür. Çok uyumaktan kurtulmak, az uyumakla olur. Dili günah işlemede kullanmaktan kurtulmak da ancak dil ile zikretmekle, içten dua edip istiğfarda bulunmakla, Kur'ân-ı Kerîm tilaveti ve sorumluluklarımızla ilgili kitap okumakla elde edilir.
Bu kazanımlara ancak sabırla ulaşılır. Sabır, nefsi hoşlanmadığı şeyi yapmaya hapsetmektir. Bu sabır da yalnızca Allah’ın yardımıyla gerçekleşir. İşte bundan dolayı, “Allah’ım! Kötü alışkanlıkları terk edip güzel alışkanlıkları kazanmaya beni muvaffak kıl!” diye dua edelim.
4. Kalp temizliğine çok gayret etmek
Kalp temizliği, kalbi cimrilik, öfke, ucub/kendini beğenmek, riya/gösteriş yapmak, kin, hased, kibir gibi kötü huylardan arındırmaya gayret etmek; cömertlik, hilim, tevazu, ihlâs, hüsnü zan, gıpta, kanaat, şükür gibi güzelliklerle donatmaya çalışmaktır.
Bir kimsenin, üzerindeki maddî pislikle namazda Allah’a yaklaşması nasıl mümkün olmazsa, günah ve kalpteki kötü huyların pisliği ile de Allah’a manen yaklaşması mümkün olmaz.
Kalp düzelirse, dil de beden de düzelir. Zira dil ve beden, kalbin tercümanıdır. Kalpte/içte ne varsa, kalıpta/dışta da o görünür. Çünkü her kap içindekini dışına sızdırır.
Bu konuda Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.s.) ne güzel buyurmuştur:
“Dikkat ediniz! Vücutta bir et parçası vardır ki o bozulursa bütün vücut bozulur, eğer düzelirse bütün vücut düzelir. Dikkat edin, o et parçası kalptir.”
(Müslim, Müsâkât, 107; Buhârî, Îmân, 39; İbn Mâce, Fiten, 14; Dârimî, Büyû’, 1)
Ramazan ayını, bütün aylara örnek ay yapmayı hedeflemek ve bu kutlu hedefe ulaşmaya azmetmek gerekir.
Ramazan ayını örnek ay yapabilmek için, yanlışlardan tövbe etme seviyesine ermeyi ve bu günleri güzel kazanımlar ayı yapmayı dert edinip tüm güçle çabalamak gerekir.