En Güzel Söz Ve En Doğru Yol
En Üstün Amel
En Hayırlı Müslüman
En Üstün Hizmet
En Üstün İyilik
En Kârlı Mü’min
En Değerli Dünya Nimeti
En Güzel Söz Ve En Doğru Yol
“Sözlerin en güzeli, Allah’ın kitabıdır, yolların en doğrusu Muhammed’in yoludur.”
(Ahmed b. Hanbel, Müsned, III, 319; Buhârî, Edeb, 70; Müslim, Cum’a, 43.)
Sözün üstünü, söyleyenin üstünlüğü oranındadır. Kur’ân-ı Kerîm Allah’ın kelamıdır. Allah’tan daha üstünü olmadığına göre, Kur’ân-ı Kerîm’den üstün kelam/söz yoktur.
En güzel söze karşı mü’minin tavrı, hem kalben hem halen hem fiilen hem de kavlen teslim olmaktır.
Doğru yol, doğrunun yoludur. Hem de en doğru olunca yolu da en doğru yol olur. Çünkü Hz. Peygamber aleyhisselam’ı ta'lîm ve te'dîb eden, Allah Teâlâ ve Allah’ın özel elçisi Cebrâîl (a.s.) idi. İşte bundan dolayı “Hz. Peygamber Efendimiz’in (s.a.s.) davasında ve şahsiyetinde açığı yoktur” diyoruz.
En Üstün Amel
Rasûlullah Efendimiz’e şöyle soruldu:
En üstün amel hangisidir?
Rasûlullah Efendimiz (s.a.s.):
“Allah’a ve Rasûlüne iman etmektir” buyurdu.
Sonra hangisidir? Sorusuna:
“Allah yolunda cihad etmektir” buyurdu.
Sonra hangisidir? Sorusuna:
“Hacc-ı mebrûr-makbul hacdır” buyurdu.
(Buhârî, Îmân, 18, Hacc4, Umre, 1, Sayd, 26, Cihâd, 1; Müslim, Îmân, 135Hacc, 204.)
En üstün amel soruldu, iman cevap verildi. İman da ameldir. Evet, iman kalbin amelidir. Kalbin ameli, bedenin amelinden önce gelir. Kalbin ameli, bedenin amelinden daha üstündür. İşte bundan dolayıdır ki en üstün amele kalbin ameli olan iman ile cevap vermiştir.
Amellerin sevap derecesi sıkıntı derecesine göredir. En büyük sıkıntı, sonunda şehâdet olan cihadın kıtâl bölümündedir.
Makbul hac, içinde günah olmayan hac demektir.
En Hayırlı Müslüman
Esmâ binti Yezîd’den Rasûlullah (s.a.s.)’ın şöyle söylediği rivâyet edilmiştir:
“Sizin hayırlınızı size bildireyim mi?” Sahâbe:
Evet yâ Rasûlallah, dediler. Hz. Peygamber şöyle buyurdu:
“Sizin hayırlınız, kendileri görüldüğü zaman Allah hatıra gelen kimselerdir.”
(İbn Mâce, Zühd, 4; Ahmed b. Hanbel, Müsned, VI, 409.)
Halleri, fiilleri, ahlâkları, davranışları, başarıları ve iyilikleri ile Allah hatıra gelen kişidir, yoksa sadece kıyafetleriyle hatıra gelenler değildir.
En Üstün Hizmet
Hz. Osman (r.a.), Hz. Peygamber (s.a.s.)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:
“Sizin hayırlınız, Kur’ân ilimlerini öğrenen ve Kur’ân ilimlerini öğreten kimsedir.”
(Buhârî, Fedâilu’l-Kur’ân, 21; Ebû Dâvûd, Vitr, 14; Tirmizî, Savâbu’l-Kur’ân, 15; İbn Mâce, Mukaddime, 16; Dârimî, Fedâilu’l-Kur’ân, 3.)
“Kur’ân ilimlerini öğrenen ve Kur’ân ilimlerini öğreten” diye değil de “Kur’ân’ı öğrenen ve Kur’ân’ı öğreten" diye tercüme edersek, hadisin maksadının binde birisini tercüme etmiş oluruz. Bu da hadîs-i şerîfe hıyânet olur.
Hadîs-i şerîfin Arapça metninde “teallüm” ve “ta’lîm”in kökü ilim geçmektedir.
"Kur’ân’ı öğretmek” ve Kur’ân’ı “öğrenmek” tecvitle yüzünden okumak, "aşara takrîb" gibi kıraat ilmini öğrenmek ve öğretmek manalarını içine alır. Bunlarla uğraşmak en fazla bir senemizi alır. Fakat, Kur’ân-ı Kerîm ilimlerini öğrenmek ve öğretmek ise senelerimizi alır.
En Üstün İyilik
Ebû Hureyre (r.a.)’nin yaptığı bir rivâyete göre, bir adam Hz. Peygamber (s.a.s.)’e geldi ve şöyle bir soru sordu:
Yâ Rasûlallah! Sadakanın hangisi sevap bakımından daha büyüktür?
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurdu:
“(Sadakanın en üstünü) sen güçlü kuvvetli iken, sağlığın yerinde iken, cimriliğin üzerinde, fakir düşmekten endişe etmekteyken iken, daha büyük zengin olmayı düşlerken verdiğin sadakadır. (Bu işi) can boğaza gelip de falana şu kadar, filana da bu kadar demeye bırakma! Zaten o, şunun veya bunun olmuş demektir.”
(Buhârî, Zekât, 11, Vesâyâ, 7; Müslim, Zekât, 92.)
En Kârlı Mü’min
Ebû Bekrete (r.a.)’den rivâyete göre, bir adam:
Yâ Rasûlallah! İnsanların hangisi daha hayırlı-daha kârlıdır? diye sorunca:
“Ömrü uzun, ameli güzel olandır” buyurdu. Adam tekrar:
İnsanların hangisi daha şerlidir? diye sorunca, şöyle cevap verdi:
“Ömrü uzun, ameli kötü olandır.”
(Tirmizî, Zühd, 21-22; Dârimî, Rikâk, 30; Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 40, 43.)
En Değerli Dünya Nimeti
Abdullah b. Amr (r.anhümâ), Rasûlullah Efendimiz (s.a.s.)’in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir:
“Dünya geçici bir faydadan ibarettir. Onun fayda sağlayan en hayırlı varlığı sâliha kadındır.”
(Müslim, Rada’, 64; Nesâî, Nikâh, 15; İbn Mâce, Nikâh, 5.)
Başka bir hadîs-i şerifte Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur.
“Bana dünyanızdan üç şey sevdirildi: Güzel koku, gözümün nûru namaz ve sâliha kadın.”
(Nesâî, Işretü’n-Nisâ, 10.)
Sâliha kadının önemini anlatan şu hadîs-i şerîf de çok manidardır:
“Sahip olunan şeylerin en kıymetlisi; zikreden dil, şükreden bir kalp ve beyinin imanına yardımcı olan sâliha bir eştir.”
(Tirmizî, Tefsîr, 9/9.)