HEDEF, YOL, LİDER, YOLCULAR VE PRENSİPLER

Sorumlu insan, hedefi olan kimsedir. Hedefi olan kişi, hedefe ulaşması için hedefe ulaştıran meşru yolu bilmeli ve bulmalıdır. Sorumlu olan liderin hedefe ulaştıracak yol arkadaşları ve yolda takip edilecek meşru ve isabetli prensipleri olmalıdır.

a) Hedef için gerekli olanlar:

1. İnsanın nihâî hedefi, insandan üstün olmalı

2. Ara hedefleri nihâî hedefe götürücü olmalı

3. Hedefle uygulama birbirine ters olmamalı, her hareket hedefe yaklaştırıcı olmalıdır

a) Hedef için gerekli olanlar:

1. İnsanın nihâî hedefi, insandan üstün olmalı

İnsan ve insanın kâmili mü’min, dünyadan da cennetten de daha üstündür. Dünya da cennet de insanın hizmetçisi demektir.

İnsanın hedefi, hizmetçisi değil bilakis hizmet ettiren Allah olmalıdır. İşte bu insanın nihâî hedefi, dünyadan da cennetten de daha üstün olmalıdır ki o üstün hedefe kendisini feda etmeye değsin. Zira Allah’ı elde eden her şeyi elde eder, kaybeden her şeyi kaybeder.

Halk da Allah’ın kulları olduğu için insanın önce Hakkın sonra halkın rızasını kazanması gerekir.

İnsan, kendi değerini ve konumunu bilir ve buna göre de yetiştirilirse, değerine ve konumuna göre hareket eder. İşte bu insanın bütün derdi, hedefine ulaşmak olur.

2. Ara hedefleri nihâî hedefe götürücü olmalı

Ara hedefler, dünyevî ve uhrevî olmak üzere iki kısımdır.

Dünyevî ara hedefler, kişinin dünyada maddî olarak huzurlu bir hayat sürmesini sağlayacak imkânlardır.

Uhrevî ara hedefler ise şahsın, ailenin, kurumların, İslâm dünyasının ve bütün insanlığın ideal insanlık olan İslâm ile tanışmasını, kendi hür iradesi ile inanıp uygulaması ile huzurunu sağlamaktır.

Ara hedefler elde edilirken nihâî hedefe vasıta olursa nihâî hedeften, vasıta olmazsa engelden sayılır.

Ara hedeflerin vasıta olması, ara hedefler elde edilirken İslâm’ın koyduğu her konudaki en doğru ve en isabetli helallere ve haramlara dikkat edilmesiyledir.

3. Hedefle uygulama birbirine ters olmamalı, her hareket hedefe yaklaştırıcı olmalı

Önce doğru bilgi gerekir. Çünkü doğru davranışın kaynağı doğru anlayış, doğru anlayışın kaynağı da doğru bilgidir.

İman ayrı amel ayrı olunca münafıklık olduğu gibi, doğru şahsiyet sahibi kişi de hedef ile uygulama arasında bir uyumun olmamasını şahsiyet bozukluğu yani münafıklık sayar.

Her hareket, kişiyi hedefe yaklaştırırsa hedefe doğru olmuş olur. Çünkü hareketler, hedefe doğru olunca, eninde sonunda hedefe ulaşılır.

Hareketlerin hedefe ulaştırıcı olmasının bir şartı da ağır ağır da olsa devamlı olmasıdır. Devamlı olması, az ile ve yapabileceğini yapmaya başlamasıdır. Çünkü azla başlayan çoğa ulaşır; çokla başlayan yoka ulaşır.

“Ağır ağır ama devamlı yürüyen için uzun yol yoktur.”

Jean La Bruyere

Her merhale aşıldıkça, hedefe ulaşma aşkı oluşur. Bu aşk kişiyi, daha çok motive eder. Zira bu aşk, zevk aldıkça şevki artar. Şevkin artması, önemli muharrik bir unsurdur.

b) Yol için gerekli olanlar: Yol; meşru, müstakim ve hedefe ulaştırıcı olmalıdır.

1. Yol, meşru olmalıdır

Meşru hedefe, ancak meşru yol ile ulaşılır.

Meşru olmayan yol, hedefi de meşru olmaktan çıkarır.

Yolun meşru olmaması, hedefi saptırmak demektir. İşte bundan dolayı bütün hareketlerin takip edilmesi ve denetlenmesi gerekir. Harama, helal fetvası aranması en önemli bir sapmadır. Hâlbuki insanlarla ilgili yani insan hakkı ile ilgili işlerde haram şüphesi haram sayılmalıdır ki harama düşülmesin.

Bu konuda en çarpıcı hadîs-i şerîf şudur:

“Şurası muhakkak ki, haramlar apaçık bellidir, helaller de apaçık bellidir. Bu ikisi arasında (haram veya helal olduğu) şüpheli olanlar vardır. İnsanlardan çoğu bunları bilmez. Bu durumda, kim şüpheli şeylerden kaçınırsa, dinini de ırzını da muhafaza etmiş olur. Kim de şüpheli şeylere düşerse, harama düşmüş olur, tıpkı koruluğun etrafında sürüsünü otlatan çoban gibi ki, her an koruluğa düşebilecek durumdadır. Haberiniz olsun, her melikin bir koruluğu vardır, Allah'ın koruluğu da haramlarıdır. Haberiniz olsun, cesette bir et parçası var ki, eğer o sağlıklı olursa cesedin tamamı sağlıklı olur, eğer o bozulursa, cesedin tamamı bozulur. Haberiniz olsun bu et parçası kalptir.”

(Buhârî, İman, 39; Müslim, Müsâkat, 107.)

“Fâiz şüphesi, fâizdir.”

Hz. Ömer (r.a.)

2. Yol, müstakim olmalıdır

Müstakim yol, eğrisi olmayan doğru; ifratın ve tefritin olmadığı yol demektir. En üstün insanlık esasları olan İslâm dini hem itikad hem de ibadet, ahlâk ve ahkâmda müstakim yani orta bir yoldur; ifratın ve tefritin olmadığı bir sistemdir. Çünkü İslâm dini, Allah katında yegâne hak, doğru ve yerli yerince olan bir dindir. Allah’ın gönderdiği din ile beşerin uydurduğu sistemleri kıyas etmek için şu hadîs-i şerîfe kulak verelim:

“Allah’ın kelamının/ilminin diğer kelamlara olan üstünlüğü, Allah’ın yaratıklara olan üstünlüğü gibidir.”

(Dârimî, Fedâilü’l-Kur’ân, 6; Tirmizî, Sevâbü’l-Kur’ân, 25.)

Hadîs-i şerîfin vermek istediği mesaj şudur: Allah Teâlâ yaratıklardan ne kadar üstün ise Allah’ın ilmi de bütün yaratıkların ilminden öyle üstündür. Zira yaratıcı olan ile yaratıcı olmayan bir olmaz. İşte bunu da yine Yüce Allah şöyle belirtmiştir:

“Yaratan, yaratmayan gibi midir? Hiç düşünmüyor musunuz?”

(Nahl sûresi 16/17.)

Helal-haram, hak-batıl, hayır-şer, işte bunları tespitte müracaat kaynağı, Allah Teâlâ’nın kitabı Kur’ân-ı Kerîm; Kur’ân’ın te’yîdi, tefsîri, açıklaması ve Kur’ân’da olmayan konularda hüküm koyucu olan Rasûlullah’ın sahih sünnetidir.

İnsanı yaratanın insan hakkındaki bütün tespitleri hem doğru hem yerli yerincedir:

“Rabbinin sözü, doğruluk bakımından da adalet bakımından da tastamamdır. O'nun sözlerini değiştirebilecek yoktur. O, işitendir, bilendir.”

(En’âm sûresi 6/115.)