3. Hata etmemek için uyarıları kabullenmek ve hata etmemeye azmetmek
Mü’minin, mü’min üzerindeki haklarından birisi de nasihatleşmek, kardeşin yanlışına rıza göstermemek, hatalarını uygun dil ile söylemektir.
Hata etmemek veya az hata etmek için uyarı ve faydalı tenkidi almayı ve faydalı tenkidi kabullenmeyi prensip edinmek gerekir. Hatta uyarıda bulunana teşekkür etmek lazımdır.
“Büyük insanı dost edinmek isterseniz tenkit ediniz, küçük insanı dost edinmek isterseniz methediniz.”
Şeyh Sadi-i Şirâzî (rh.a.)
“Tenkitler ve fikirler, büyük ruhlu insanları besler ve kuvvetlendirir, küçük insanları öfkelendirir.”
Napolyon
Tenkitlerin yaralayıcı olmamasına dikkat edilmelidir. Tenkit yaralayıcı olursa tenkit edileni kaybetme ve kalbini kırma riski vardır.
Hata etmemeye azmetmek, ancak Allah’ın lütfuyla gerçekleşir.
Âyet-i kerîmede Rabbimiz, “Azmedince Allah’a tevekkül edip dayan. Zira Allah tevekkül edenleri sever” (Âl-i Imrân, 3/159) buyurmuştur. Demek ki azimden sonra aklına, becerisine, gücüne değil Allah’a dayanmalı, Allah’a tevekkül etmelidir. Azimden önce ilim, tefekkür, tasavvur, kasd/inâbe vardır.
Hatanın ne olduğunu bilmeli, hatanın sonunu tefekkür ve tasavvur etmeli, kalben hatadan dönmeye yönelmeli sonra azmetmelidir.
Azim ise yaratıcı değildir. Yaratıcı ancak Allah olduğu için azimden sonra fiile dönüşmesi için Allah’a dayanmalı, Allah’tan yardım istenmelidir.